Türk Mimarlığının Öncü İsimlerinden Sedad Hakkı Eldem’in Hayatı
İstanbul’da 20 Aralık 1908 tarihinde dünyaya gelen Sedad Hakkı Eldem, Türk mimarlık tarihinde önemli bir yere sahip olan bir isimdir. 7 Eylül 1988’de İstanbul’da hayata veda eden Eldem, aynı zamanda bir akademisyen ve yazardır.
Sedad Hakkı Eldem, Osmanlı dönemi evleri ve 18.-19. yüzyıl saray ve köşkleri üzerinde yaptığı önemli çalışmalar ve klasik Osmanlı mimarisi üzerine gerçekleştirdiği araştırmalar ile tanınmaktadır. Bu çalışmalarıyla, mimari tasarımda geleneksel motiflerin modern dönemde de kullanılmasına öncülük etmiştir.
Erken Yaş ve Eğitim Yılları
Sedad Hakkı Eldem, Osmanlı üst sınıfına mensup bir ailenin çocuğu olarak 1908 yılında İstanbul’da doğdu. Diplomat olan babası İsmail Hakkı Bey ve annesi Azize Galip Hanım’ın çocuğu olarak büyüyen Eldem’in ailesi, Osmanlı devlet adamı İbrahim Edhem Paşa gibi önemli isimleri içermektedir. Babasının diplomatik görevleri nedeniyle çocukluğu Cenevre, Münih ve Zürih gibi Avrupa şehirlerinde geçti.
Eldem, Münih’te lise eğitimi alırken dönemin Avrupa mimarisi ve tanınmış mimarlarından etkilendi. 1924 yılında İstanbul’a dönen Eldem, mimarlık alanında eğitim almak için Sanâyi-i Nefîse Mekteb-i Âlîsi’ne kaydoldu. Mimar Vedat Bey’in tavsiyesi üzerine Guilio Mongeri’nin öğrencisi oldu ve mimarlık eğitimine başladı.
Profesyonel Kariyer ve Mimarlık Pratiği
Sanâyi-i Nefîse Mekteb-i Âlîsi’ndeki eğitimini 1928 yılında tamamlayan Eldem, diploma projesi birincisi olarak staj yapmak üzere üç yıllığına Avrupa’ya gönderildi. Bu süreçte Berlin ve Paris’teki mimarlık atölyelerinde staj görme fırsatı buldu. 1930 yılında Türkiye’ye dönen Eldem, 1931’de Budapeşte Fuarı’nda Türk Pavyonu’nun inşa edilmesiyle mimarlık pratiğine başladı. 1932 yılında İstanbul’da kendi mimarlık bürosunu açtı ve aynı yıl Akademi’ye atanarak akademik hayata adım attı.
Profesyonel kariyeri boyunca Eldem, mimari proje, rölöve, restorasyon ve millî mimari konularında dersler verdi. Ayrıca, tarihi yapıların korunmasıyla ilgili olarak Eski Eserleri Muhafaza Encümeni ve Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu’nda görev aldı.
Uluslararası Başarı ve Son Yılları
Savaş sonrasında kurulan Uluslararası Mimarlar Birliği’nde (UIA) Türkiye’yi temsil eden Eldem, 1986 yılında Uluslararası Ağa Han Mimarlık Ödülü’nü kazandı. 7 Eylül 1988 tarihinde İstanbul’da hayata gözlerini yuman Sedad Hakkı Eldem, mirasını gelecek nesillere bırakarak Türk mimarlık tarihinde unutulmaz bir iz bıraktı. Cenazesi, Zincirlikuyu Mezarlığı’nda defnedildi.
Sedad Hakkı Eldem’in yaşamı, Türk mimarlık tarihindeki önemli dönemleri kapsayan bir hikaye olarak öne çıkar. Kendisi, geleneksel motifleri modern mimarlıkla buluşturarak Türk mimarlık dünyasına değerli katkılarda bulunmuş bir öncü olarak tarihe geçmiştir.
(Haber Merkezi)
