Cennet ki! ne Cennet, Bu vatan! Kim istila kalkışşsa görür ezelde ekberi hilali
Ben Türküm! Kükrerim Bir Aslan gibi Asırlardır Türk Yurdunda
Gelme Hey! Akvam-ı Beşer Ezdirmem sana Namusumu
Çiğnetmem Sana Bu Şehit toprağını (Erul)
Milli Mücadele Döneminde, Gerede ilçemiz bağımsızlık savaşında yerini almış diğer muhkem Türk memleketleri gibi yaşlısıyla, çocuğuyla, kadınıyla vatan görevine koşmuştur. Ne büyüksün kü Türk yurdu kanın kurtarıyor tevhidi!
İşgallere karşı Anadolu coğrafyasında kurulan ilk müdafaa-i hukuk cemiyetlerinden biride Gerede Müdafaa- i hukuk cemiyetidir. Geredeliler Milli birlik duygusu içerisinde hareket etmiş topyekûn mücadeleyi sürdürmüştür. Cemiyet haksız işgallere karşı tepkiler göstermiştir. Bölgemiz bu dönemde akla gelen isyanlarla bilinmektedir. Lakin bu İsyanlarda halk, İsyancı Ela başları tarafından kandırılmış hilafet elden gidiyor diye propagandaların esiri olmuşlardır. Bu dönemde Gerede halkımızın fikirlerini esir almışlardır. Alnı pak halkımız meselenin iç yüzünü anlayınca kurtuluş mücadelesi içi elinden geleni yapmıştır. Tarihi Kayıtlara baktığımızda Milli Mücadele döneminde de bölgemiz Milli mücadele dönemine en çok asker gönderen yerlerden biri olmuştur. Asi bir halk olsak, en çok asker gönderen bölgelerden biri olur muyduk? Gerede Müdafaa-i hukuk cemiyeti altında cephedeki askerler için paralar toplanmıştır. Kadınlarımız ise askerler için çoraplar örmüştür. Zonguldak’ta Fransızlara karşı savaşan Türk askerlerinin sancağı da Gerede dokunmuş ve işlenmiştir.
Gerede’miz İstiklal yolu mevkilerinden biriydi. İzmit-Adapazarı-Hendek-Düzce-Bolu-Gerede-Yabanâbâd-Ankara kara yolu Millî Mücadele dönemi Büyük Taarruz ile sonuçlanana kadar İstanbul’dan kaçırılarak Batı Cephesi’ne ulaştırılmak üzere Ankara ve çevresine gönderilen ikmal maddelerinin Ankara dolaylarına taşındığı önemli mevkilerden biri idi.
Geredeliler Milli Mücadele dönemi boyunca destekleri sürdürmüşler kazanılan zaferler sonrası mitingler ve kutlamalar yapmışlardır. Çektikleri Telgraflar ile Kahraman Ordumuzun yanında yer almışlardır.
Geredelilerin Milli Mücadele döneminde Sakarya Savaşı Günlerinde, çektiği Destek Telgrafı;
“Bolu’dan Büyük Millet Meclisi Riyasetine 27 Ağustos 1921 Gerede’de akd olunan yirmi bin kişilik muazzam bir içtimada Büyük Millet Meclisi ve hükümeti tarafından meşru hakkımızın ve istiklalimizin geri alınması için giriştiğimiz bu cihatta son ferd ve son kurşun kalıncaya kadar uğraşarak din ve namus düşmanı Yunanlıları Anadolu’dan kovmaya ve bu uğurda Allahın inayetine istinaden her ne pahasına olursa olsun mücadelenin devamına ve millet meclisi ve hükümetinin bütün emirlerini büyük bir memnuniyetle yerine getirmeye amade bulunduklarına ve fedakâr, kahraman ordumuza halkın minnet ve şükranının tebliğine karar verildiğini arz ederim
İstiklal Madalyası Kanunu
29 Kasım 1920 tarihinde TBMM tarafından İstiklal Madalyası Kanunu çıkarılmıştır. Kanuna göre, İstiklal madalyası bilfiil kıta başında, cephede veya iç isyanların bastırılmasında kahramanlık ve fedakârlık gösteren askerlere, cephe gerisinden yardım eden sivillere, Büyük Millet Meclisi azalarına ve bu uğurda hayatını feda eden şehitlerin büyük oğluna, yoksa büyük kızına, yoksa pederine, yoksa validesine o da yoksa zevcesine verilmiştir. İstiklal Madalyalarının şerit rengi ile alakalı olarak ise:Büyük Millet Meclisi azalarına yeşil şeritli Cephede bilfiil bulunan askerlere kırmızı şeritliCephe gerisindekilere beyaz şeritli Cephede görev almış Milletvekillerine kırmızı-yeşil şeritli İstiklal Madalyası verilmiştir.(TBMM ARŞİVİ)
Bu Kanuna göre İstiklal Madalyası; 30×40 mm çapında ve 15.55 gr ağırlığında olmak üzere Pirinçten yapılacaktır. Parlak sarı renktedir. Bu madalyayı almaya hak kazananların; Milli Mücadelede aldıkları rol ve yaptıkları hizmetin çeşidine göre değişen renklerde kurdele takılarak verilir.( https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/istiklal-madalyasi/)
İstiklal Madalyası Alan Kahramanlar
Milli Mücadele döneminde gösterdiği üstün başarı, kahramanlık ve cesaretlerinden dolayı Gerede ilçemizden 7 kişi İstiklal madalyası almaya hak kazanmıştır. Aşağıda Bu kahramanların künyesini tam liste halinde verdim. Genel olarak veriliş sebeplerine baktığımızda Cephede büyük fedakârlık göstermeleri ve yılmayan azimleri ile düşmanı etkisiz halde bırakmalarıdır.
İstiklal Madalyası Alan Kahramanlar
Salih Efendi Beyaz
Mehmed Usta Beyaz
Ahmed Hamdi Efendi Kırmızı
Midhat Bey Kırmızı
Yakub Efendi Beyaz
Abdurrezzak Bey Kırmızı
Hasan Fehmi Efendi Kırmızı
Adı | Mehmed Usta |
Baba Ana Adı | İbrahim |
Memleketi | Gerede |
Doğum Tarihi | 1309 |
Kıtası/Rütbesi | Fırka 11 Topçu Alay 11/1 Sınıf 3, Kamacı Ustası |
Milliyeti | |
Cinsiyeti | Erkek |
Madalya No | 2090 |
Şerit Rengi | Beyaz |
Karar No | 144 |
Devre/Dönem | 2 |
İçtima Yasama | 1 |
Kabul Tarihi | 02/01/1341 |
İçtima/Birleşim | 78 |
Celse/Oturum | 1 |
Veriliş Sebebi | Mumaileyh 26-30/08/1338 Başkumandan, Tezekliyayla, Başkilise muharebelerinde bataryalarla birlikte bulunarak toplarda hasıl olan arızaları kemal-i maharet ve süratle bertaraf ederek topların harpten hariç kalmamasını temin etmekle büyük hizmeti sebk etmiş olduğundan |
Adı | Salih Efendi |
Baba Ana Adı | Mehmed |
Memleketi | Gerede |
Doğum Tarihi | – |
Kıtası/Rütbesi | Fırka 6, 56. Kağnı Kolunda, Mülazım-ı evvel |
Milliyeti | |
Cinsiyeti | Erkek |
Madalya No | 1114 |
Şerit Rengi | Beyaz |
Karar No | – |
Devre/Dönem | 2 |
İçtima Yasama | 1 |
Kabul Tarihi | 14/08/1339 |
İçtima/Birleşim | 4 |
Celse/Oturum | 1 |
Veriliş Sebebi | Afyonkarahisar, Dumlupınar Muharebatıyla düşmanın takibi esnasında hidemat-ı fedakaranesi sebk ettiğinden dolayı |
Adı | Ahmed Hamdi Efendi |
Baba Ana Adı | Hacı Arif |
Memleketi | Gerede |
Doğum Tarihi | – |
Kıtası/Rütbesi | Fırka 4 İstihkam Bölüğü Takım K., İhtiyaz Zabit Vekili |
Milliyeti | |
Cinsiyeti | Erkek |
Madalya No | 223 |
Şerit Rengi | Kırmızı |
Karar No | 175 |
Devre/Dönem | 1 |
İçtima Yasama | 2 |
Kabul Tarihi | 29/09/1337 |
İçtima/Birleşim | 83 |
Celse/Oturum | 1 |
Veriliş Sebebi | 17 Nisan 37’de istihkam bölüğüne gelmiş ve bölük ile birçok muharebelere iştirak etmiş bi’l-hassa Yu[m]rutepe taarruzuna iştirak eden bölükte fevkalade yararlıklar göstermiştir. Bunu takip eden harblerde de bölükçe alınan himaye mevzilerinde verilen vezaifi hüsn-i suretle ifa etmiştir. |
Adı | Midhat Bey |
Baba Ana Adı | Dayızade |
Memleketi | – |
Doğum Tarihi | – |
Kıtası/Rütbesi | Gerede Müdafaa-i Hukuk Reisi |
Milliyeti | |
Cinsiyeti | Erkek |
Madalya No | 2631 |
Şerit Rengi | Kırmızı |
Karar No | 124 |
Devre/Dönem | 2 |
İçtima Yasama | 2 |
Kabul Tarihi | 05/04/1341 |
İçtima/Birleşim | 94 |
Celse/Oturum | 1 |
Veriliş Sebebi | Ermeni ve Gürcülerin harekatına karşı teşkilat icrasıyla muharebata iştirak ve hüsn-i hizmetinden |
Adı | Yakub Efendi |
Baba Ana Adı | Kazanizade |
Memleketi | – |
Doğum Tarihi | – |
Kıtası/Rütbesi | Gerede Cumhuriyet Halk Fırkası Heyet-i İdare Azasından |
Milliyeti | |
Cinsiyeti | Erkek |
Madalya No | 3784 |
Şerit Rengi | Beyaz |
Karar No | 211 |
Devre/Dönem | 2 |
İçtima Yasama | 3 |
Kabul Tarihi | 22/02/1926 |
İçtima/Birleşim | 59 |
Celse/Oturum | 1 |
Veriliş Sebebi | Mücahede-i Milliyede mesbuk hizmetinden dolayı |
Adı | Abdurrezzak Bey |
Baba Ana Adı | Mustafa Nail |
Memleketi | – |
Doğum Tarihi | – |
Kıtası/Rütbesi | Bolu Gerede Bölük K., Yüzbaşı |
Milliyeti | |
Cinsiyeti | Erkek |
Madalya No | 3989 |
Şerit Rengi | Kırmızı |
Karar No | 223 |
Devre/Dönem | 2 |
İçtima Yasama | 3 |
Kabul Tarihi | 25/03/1926 |
İçtima/Birleşim | 77 |
Celse/Oturum | 1 |
Veriliş Sebebi | Mücahede-i Milliyede mesbuk hizmetinden dolayı |
Adı | Hasan Fehmi Efendi |
Baba Ana Adı | İbrahim |
Memleketi | Gerede |
Doğum Tarihi | – |
Kıtası/Rütbesi | Fırka 14 Alay 25/3 Bölük 11, 1. Mülazım-ı sani |
Milliyeti | |
Cinsiyeti | Erkek |
Madalya No | 520 |
Şerit Rengi | Kırmızı |
Karar No | 310 |
Devre/Dönem | 1 |
İçtima Yasama | 3 |
Kabul Tarihi | 06/11/1338 |
İçtima/Birleşim | 133 |
Celse/Oturum | 1 |
Veriliş Sebebi | Afyonkarahisar ve Dumlupınar Muharebatında düşmanın takibatı esnasında asar-ı hamaset ve fedakari gösterdiğinden |
Kaynakça
- Millî Mücadele’nin Yerel Tarihi 1918-1923 Cilt: 7 / Local History of the National Struggle 1918-1923 Vol: 7 Türkiye Bilimler Akademisi Tarih Serisi: 1 ISBN: 978-625-8352-62-7 (Tk) – 978-625-
8352-69-6 (7. Cilt) 257
- Hâkimiyet-i Milliye, 31 Ağustos 1921, No: 278.
- Selvi, Haluk, and Bülent Cırık. Millî Mücadelede TBMM’ye Anadolu’dan çekilen telgraflar. TBMM Kültür, Sanat ve Yayın Kurulu Başkanlığı, 2020.