Kastamonu’da, 1904 yılında Taşköprülü Mehmet Usta tarafından yapılan Türkiye’nin ilk piyanosunun restorasyon çalışmaları tamamlandı.
Mehmet Usta, 1900’lü yıllarda mobilyacılık yaparken, İtalyan mühendis Karlo Efendi’nin evinde gördüğü piyanonun benzerini yapmaya karar vermişti. Karlo Efendi’nin evindeki piyanonun ölçülerini alan Usta, uzun bir çabanın ardından ilk piyanosunu üretmeyi başardı.
Dönemin valisi Enis Paşa, Mehmet Usta’nın yaptığı beş piyanodan birini II. Abdülhamid’e hediye etti. Usta’nın ürettiği piyanolardan biri Yıldız Sarayı’nda, diğeri Kastamonu Kent Tarihi Müzesi’nde, üçüncüsü ise Kastamonu Mimar Vedat Tek Kültür Merkezi’nde sergileniyor.
Kastamonu Kent Tarihi Müzesi, Dünya Mirası Kastamonu İnisiyatifi, Taşköprü Belediyesi ve Esen ailesinin iş birliğiyle İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Türk Musikisi Devlet Konservatuarı Müzik Teknolojisi Bölümü’nden Dr. Öğretim Üyesi Ahmet Tunç Buyruklar, müzedeki piyanoyu restore etti.
Taşköprülü Mehmet Usta’nın Piyanoları
Buyruklar, 34 yıldır çalgı yapımı konusunda öğrenci yetiştirdiğini belirtti. Piyano hakkında bilgi veren Buyruklar, “Taşköprülü Mehmet Usta, bir marangoz sanatçısı. 1904 yılında imal ettiği piyanolardan birini görüyoruz. Beş tane üretmiş. Bunlardan üçünün nerede olduğunu biliyoruz, ikisinin akıbeti ise bilinmiyor. Kent Müzesi’ndeki çalgının bakımını yapmak üzere geldim. Çok yorgun bir saz olmasına rağmen sergileniyor. Klavye ayarını yapıp düzgün bir görüntü vermesini istedim.” dedi.
O dönemde böyle bir çalgının yapılmasının büyük bir değer taşıdığını vurgulayan Buyruklar, “Onun hatırasını yaşatmak ve düzgün görünmesi adına bu çalışmayı yaptık. Piyano, bizim çalgılarımızdan değil. Avrupa menşeli bir enstrüman. Anadolu’da bunun yapılması pek mümkün görülmemesine rağmen Mehmet Usta, bir müşterisinin evinde görüp ölçüleri alıyor. Krokilerini çıkarıp piyanoları üretmeye başlıyor. Türkiye’de üretilen ilk piyano olarak çok büyük önem taşıyor.” şeklinde konuştu.
Piyanonun Müzik Tarihindeki Önemi
İTÜ Türk Musikisi Devlet Konservatuarı Müzikoloji Bölümü Sanatçı Öğretim Görevlisi Süleyman Şenel de Taşköprülü Mehmet Usta’nın çalışmasına katkı sağlamaktan mutluluk duyduğunu belirtti. Kastamonu Kent Tarihi Müzesi’ndeki piyanonun müzik tarihi açısından önemli bir çalgı olduğuna dikkat çeken Şenel, “Mimar Vedat Tek Kültür Merkezi’ndekini Esen ailesi bağışladı. Çalgı yapımı konusunda uzman olan Tunç Buyruklar hocamız, Mehmet Usta’nın hatırasını görmek için geldi. Bu, onun mesleki rüyasıydı.” diye ifade etti.
Türk sanat tarihi açısından piyanonun çok kıymetli olduğuna vurgu yapan Şenel, “Türk müzik tarihi içinde Türk bir usta tarafından Türkiye’de ilk kez yapıldığını bildiğimiz bu piyanonun varlığı önemli. Bu hizmete katkı verenlere yürekten teşekkür ediyorum. Tunç hocamızın da bu konuya gönüllülük esasına göre katkı sağlaması bizim için çok değerli.” dedi.
(Haber Merkezi)
