Gerede Salebi üzerine çalışmalar gerçekleştiren 80 yaşındaki Ziraat Yüksek Mühendisi Cemalettin Kain, “Ey gençler, ey ziraat mühendisi geçinen benim gençlerim. Tarıma önem vermek mecburiyetindeyiz. Ar-Ge çalışması ile tarlaya inin. Merak edin bu bayrağı alın, benden sonra da devam ettirin” diyerek gençlere sesledi.
Evinin arkasındaki küçük bahçesinden Türkiye’nin farklı bölgelerinden getirdiği bitkilerin, Bolu’daki verimi ve yetişme esasları üzerine çalışmalar gerçekleştiren, 80 yaşındaki Yüksek Ziraat Mühendisi Cemalettin Kain, Gerede çiftçisi için yeni bir kapıyı araladı. Tohumları yüzlerce lira değerindeki salepler üzerine bir çalışma başlatan Yüksek Ziraat Mühendisi Kain, üzerinde çalıştığı Gerede Salebi’nin yerli üretici için büyük bir fırsat olduğunu dile getirdi. Kain, genç ziraat mühendislerine de seslenerek çalışmalarının devam ettirilmesini istedi.
Bolu’da tarım sektöründe yapılan alternatif ürün yetiştirme çalışmaları artarak devam ediyor. 2014 yılında Salep bitkisi çalışmalarına başlayan, 2015 yılında ışık görüp, 2017 yılında 150 yumru ile toprağa ekim yapan Cemalettin Kain, 2020 yılının Ekim ayında yeni ektiği 200 yumrunun hasadını görmek için gün sayıyor. Öte yandan, Kain, genç ziraat mühendislerinin bu bayrağı kendisinden devralmasını belirterek; “Bu bayrağı alın, benden sonra da devam ettirin. Tarlaya inin, tarıma önem vermek mecburiyetindeyiz” dedi.
HASAD İÇİN GÜN SAYIYOR
Orkide ailesinden olan salep bitkisinin yetiştirilmesi üzerinde önemli çalışmaları bulunan Ziraat Yüksek Mühendisi Cemalettin Kain; “Elimdeki malzemeyi ben 29 Ekim yani 2019’un 29 Ekim’inde ektim. Kışa girdik, kış şartlarını yaşadık. Bahara geçtik bahar şartlarını yaşadık ve şu anda salebim meydana çıktı ve çiçeklerini açtı ve hatta sporlarını ve hasadını yapacağım. Bu meyanda ne oldu, neler karşıma çıktı? Ot problemi var ama ben artık otu o kadar önemsemiyorum. Çünkü o otu, şu anda üzerinde oturduğumuz çayırın üzerinde de denedim. Bu bitki burada da olacak” diye konuştu.
“ÜRETİMİ ÇOĞALTMAMIZ LAZIM”
Bolu Tarım İl Müdürü İzzet Murat’ın yardımıyla İzmir’den getirttiği materyal ile ilk ekimi yaptığını ifade eden Cemalettin Kain; “Materyali ektim ama bizim iklimimize adaptasyonu olmadı ve iki yıldır denediğim hadisede neticeye ulaşamadım. Bu ektiğim iftiharla söyleyebileceğim Gerede Saleb’imdir. Bu Gerede Salebi’m, Kastamonu Salebi ile yarışacak, öyle anlıyorum. Kastamonu Salebi de revaçta olabilecek kalite yönden bir salep. Bir şey dikkatimi çekti. Benim köylümün çok şikâyet ettiği Dana Burnu, benim salebime dokunmuyor ama patates tarlamda patateslerimi kesiyor. Orada bir avantajlıyım. Sıkıntım elimdeki malzemenin üretiminde. Bu üretimi şimdi çoğaltmamız lazım. Şükürler olsun Allah bana iki yumruyu, üç yumruyu gösterdi. İkili ve üçlü yumruyu çoğaltabilirsem ki çoğaltacağım ondan sonra bunun yavaş yavaş üretim kademesine geçip, inşallah çiftçiye intikal ettirebilirim” şeklinde konuştu.
“EY GENÇLER! BU BAYRAĞI ALIN, BENDEN SONRA DA DEVAM ETTİRİN”
Ziraat Yüksek Mühendisi Cemalettin Kain, genç ziraat mühendislerine seslenerek tarımın öneminden bahsetti ve ARGE çalışması ile ‘tarlaya inin’ çağrısı yaptı. Kain; “Yaşım 79, 80’e merdiven dayadım. Ömrümün sonuna doğru geldim. Ey gençler, ey ziraat mühendisi geçinen benim gençlerim. Merak edin bu bayrağı alın, benden sonra da devam ettirin. Yoksa bu iş burada söner. Ama sönmemesi için mutlaka ama mutlaka Ar-Ge çalışması ile tarlaya inin. Tarlaya inersek biz bu işi başarırız. Başarmak mecburiyetindeyiz. Korona bize bunu öğretti. Tarıma önem vermek mecburiyetindeyiz. Devlet büyüklerimiz bunu anladı. İnşallah çok daha iyi günlere gideceğiz, ben ümitliyim” ifadelerini kullandı.
“ELDE MATERYAL YOK”
Son dönemlerde salep üretimindeki azlık nedeniyle yapay kullanımın söz konusu olduğuna dikkat çeken Kain; “Ben dondurmadan lezzet alamıyorum. Niye çünkü salep, salep değil. Salep kullanmıyorlar. Yapay kullanılıyor. Bu salebi niye yapamıyor, salep yok ki ortada ne yapsın. Mecburen diğer ürünlerle dondurma yapımına gidiyor. Yetiştirme koşulları zor, elde araştırmacı materyal yok. Bunlar çoğalmazsa çiftçi neyi üretecek. Nasıl üretecek?” diye konuştu.
“O FLORAYI BOZAMASINIZ!”
Geçtiğimiz haftalarda Bolu Mengen’de salep soğanlarını toplarken yakalanan 4 kişiye biyolojik çeşitliliği tahrip ettikleri gerekçesiyle yazılan cezayı doğru bulduğunu ifade eden Ziraat Yüksek Mühendisi Cemalettin Kain; “Geçenlerde Mengen’de salep toplarken yakalanmışlar, 321 bin lira da cezayı yemişler. Tarım Bakanlığı haklı, karar doğru. Olmaz sökemezsiniz, çünkü benim floram o. O florayı bozamazsınız. Onu bozarsanız biz ileride Gen bulamayız. Onlar bize lazım. O orada üresin. Bizim gayemiz işimiz bu. Ama bunun için iki yolumuz var. Biri kooperatif, biri şirket. Kooperatif olarak düşünürsek küçük aile işletmelerini içine alabilir. Bu materyali de ilk ağızda küçük işletmeler kanalıyla üretip ama genç yatırımcı lazım burada. Genç ziraatçı yatırımcı lazım. Bu yatırımcı da ‘ben şirketimi kurdum, burada üretime geçeceğim’ deyip harekete geçer ise… Tahmin ediyorum yani, iki, üç yıl sonra bu işlerin olmaması için bir sebep de görmüyorum. Al işte elimdeki materyal böyle oldu. Seneye ne kadar olacak belli değil daha. Bundan sonraki asıl üretim çalışmalarında Tarım Bakanlığı bize lazım, destek bekliyorum” şeklinde konuştu.
