Karabük Bilim ve Sanat Merkezi (BİLSEM) öğrencileri, NASA’nın 2022-2023 eğitim öğretim yılı Vatandaş Bilim projelerinden “Growing Beyond Earth (GBE-Dünya Ötesinde Büyüme)” projesi kapsamında uzayda gıda ürünleri yetiştirmek için yapılan deneylere katılıyor.
NASA tarafından 7 yıldır yürütülen projeye başvuruları kabul edilen Karabük BİLSEM öğrencileri, uzayda gıda mahsulleri yetiştirmek için teknolojiler geliştiren bilim insanlarına veri akışı sağlıyor.
Proje süreci tamamlandığında öğrenciler, raporlarını uluslararası bir sempozyumda İngilizce olarak sunacak.
– “Projeye Türkiye’den ilk okul olarak dahil olduk”
Merkezin fen bilimleri öğretmeni Hanife Kılıç, AA muhabirine, NASA ve Fairchild Tropical Botanic Garden iş birliğinde yürütülen projeye Türkiye’den ilk okul olarak katıldıklarını söyledi.
Proje kapsamında NASA’nın kendi bünyesinde yaptığı uzay araştırmalarına verilerle destek sağladıklarını aktaran Kılıç, öğrencilerin NASA’nın kendilerine gönderdiği büyüme odası, 3 çeşit bitki tohumu, özel toprak karışımı ve gübreyle ekim yaptıklarını ifade etti.
Kılıç, çalışma sürecine değinerek, “Öğrencilerimiz ilk kez katılan okullarla özel olarak yapılan protokol kapsamında 49 günlük deneme sürecinde. Bu deneme sürecinde bitkilerin boylarını, büyüme odasındaki sıcaklığı, nem durumunu ve bitkilerin yaşama durumlarını, süreçte yaşadığımız aksaklıkları, ne kadar su verdiğimizi, bütün bunları öğrencilerimizle e-tabloya kaydediyoruz.” diye konuştu.
– “Sağladığımız veriler oldukça kıymetli”
NASA’nın bilim insanlarının, kendilerinin hazırladığı e-tablodaki verileri alarak değerlendirdiğini dile getiren Kılıç, şunları kaydetti:
“Tabii sadece bizim verilerimizi kullanmıyorlar. Bu yıl bizimle birlikte 300’den fazla okul bu projeye dahil edildi. Bu okulların neredeyse tamamı Amerika’da. Toplamda bütün bu verileri değerlendirerek bir sonraki dünya ötesinde büyüme projesi kapsamında yetiştirecekleri bitki çeşidine karar veriyorlar. Dolayısıyla burada bizim sağladığımız veriler onlar için oldukça kıymetli.”
Projenin sürdürülebilirliğinin önemine işaret eden Kılıç, “Öğrencilerimizle kendi yerel tohumlarımızı ekerek Türkiye’nin uzay araştırmaları konusuna da desteğimiz olmasını, süreçte yerel tohumlarımızın da verilerinin yer almasını istiyoruz.” dedi.
Kılıç, öğrencilerin bu araştırmayı Kennedy Uzay Merkezinde gerçekleştiren bilim insanlarıyla zoom toplantısı yaptığını, diğer katılımcı öğrencilerle tanışma fırsatı da bulduğunu dile getirdi.
Raporlama sürecinden sonra bu yıl için çalışmalarını tamamlayacaklarını, sonraki süreçte ise yerel tohumlarla denemeler yapmak istediklerini belirten Kılıç, “Bu konuyu önemsiyoruz çünkü ülkemizin uzay araştırmaları için büyük bir katkısı olacağını düşünüyoruz. Nihai hedefimiz bu yönde.” ifadesini kullandı.
– “Bitkilerin yetişmesini görmek beni heyecanlandırıyor”
Öğrencilerden Enes Ali Kayabaşı, projedeki amaçlarının uzayda bitki yetiştirmek olduğunu söyledi.
Yapay toprakla üç çeşit bitki yetiştirdiklerini ve Amerika’dan gelen kite koyduklarını belirten Kayabaşı, bitkilerin yetişmesini görmenin kendisini heyecanlandırdığını anlattı.
Öğrencilerden Muhammed Ali Telli de çalışmalar yapıp elde ettikleri verileri kaydettiklerini ve 29 Nisan’da yapılacak sempozyuma hazırlandıklarını dile getirdi.
Öğrencilerden Bulut Ozan Yüce, sempozyumun ardından yerel tohumları yetiştirmeyi hedeflediklerini kaydetti.
(Haber Merkezi)
