İspanya’daki kuraklık ve böceklenme, zeytinyağı üretimini olumsuz etkiledi ve fiyatlarını yükseltti. Türkiye’de ise stokların azalması ve TL’nin dolar karşısındaki değer kaybı Ticaret Bakanlığı’nı harekete geçirdi.
İspanya’da yaşanan kuraklık ve böceklenme gibi doğal felaketler sonucunda zeytinyağı üretimindeki düşüş, Türkiye’de stokların azalması ve TL’nin dolar karşısında değer kaybıyla birleşince Ticaret Bakanlığı, müdahale etmek zorunda kaldı. Zeytinyağı fiyatları son bir yılda %160 oranında artarak rekor seviyeye ulaştı.
İspanya’daki durum Türkiye’yi etkiledi
Uluslararası Zeytin Konseyi’nin raporuna göre, son zeytin sezonunda global zeytinyağı üretimi, son altı yılın en düşük seviyesine indi ve 670.000 ton azalış gösterdi. İspanya, dünya zeytinyağı üretiminin %42’sini sağlayan en büyük üretici olarak öne çıkıyor ancak 2022/2023 sezonunda aşırı sıcaklar, kuraklık ve böceklenme gibi olumsuz koşullarla karşılaşan İspanya, üretimini %50’lik büyük bir düşüşle 780 bin tona kadar geriletti.
Zeytinyağı üretiminin en büyük ikinci üreticisi olan Türkiye, bu dönemde de zeytinyağı üretiminde %5’lik bir paya sahipti. Geçen sezonki yüksek hasada rağmen, Türkiye’nin stokları hızla azaldı ve bu durum, Türk zeytinyağı firmalarını de zor durumda bıraktı.
Fırsatçılar boş durmuyor
Üretim azlığı nedeniyle İspanyol üreticiler, Türkiye, Tunus ve Yunanistan gibi ülkelerden büyük miktarlarda dökme zeytinyağı tedarik etti. Türkiye’nin stoklarının azalması, İspanyol şirketlerin yoğun alımlarına yol açtı ve Türk işletmelerin neredeyse hiç zeytinyağı kalmadı. Kalan az miktardaki zeytinyağı, fırsatçılar tarafından yüksek fiyatlara pazarlandı, bu da sektörde tepkilere neden oldu.
Ticaret Bakanlığı harekete geçti
Ticaret Bakanlığı, fiyatların daha da artmasını engellemek ve sektörü korumak adına harekete geçti. Yurtdışına yapılan zeytinyağı ihracatında kilogram başına 20 cent vergi uygulama kararı alındı. Bakanlık, bu adımıyla kalan sınırlı miktardaki zeytinyağının yurtdışına satışını yavaşlatmayı ve iç piyasada fiyatların dengelenmesini amaçlıyor.
Zeytinyağı fiyatlarındaki artış, tüketiciler ve zeytinyağı üreticileri üzerinde olumsuz etkiler yaratırken, Ticaret Bakanlığı’nın aldığı bu müdahaleci önlemi sektördeki dengesizliği kontrol altına almak için atılan önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
(Haber Merkezi)
