Bolu’daki önemli Ziraat Mühendisleri bir araya getirilerek, mühendislere Eğirdir Meyvecilik ve Araştırma Enstitüsü’nde elma verimliliği hakkında seminer verildi. Gerede’den eski İlçe Tarım Müdürü Zeki Özbakır’ın davet edildiği seminerde Eğirdir ilçesindeki bodur meyve ağaçlarının verimliliği ve adaptasyonu yerinde incelendi. Bu inceleme ile birlikte Bolu’da pilot bölge olarak Seben’e bodur elma fidesi üzerine deneme bahçesi kurulması kararlaştırıldı. Deneme bahçesinin yeri de Eğirdir’den gelen teknik heyet tarafından belirlendi. Seben’de uygulanmaya başlanılan uygulamaya önümüzdeki yıl Gerede’de başlanacak. Bu proje ile Bolu’nun özellikle elma meyvesi konusunda büyük yol kat etmesi amaçlanırken, dünyadaki elma ihracatına ilişkin detaylı bilgiler veren Ziraat Mühendisi Zeki Özbakır, parası olanın parasını bankaya değil, elma bahçesine yatırmasını önerdi.
ÜRETİM TALEBE YETMİYOR
Zeki Özbakır, “Toplam 2.6 milyon tonluk elma üretimi ile dünyanın 3’üncü büyük oyuncusu olan Türkiye, yeni bir eşikte. Anadolu Grubu, Ülker gibi devlerin ardından orta ölçekli yatırımcı da parasını banka yerine elma bahçelerinde değerlendirmeye başladı. İç ve dış pazarlardaki elma suyu ve taze alma talebi, elma bahçelerini yatırımcının yeni gözdesi haline getirdi. Elma tüketiminde her yıl yüzde 2’ye yakın oranlarda artış gerçekleşiyor, üretim talebe yetmiyor. Bu noktada orta ölçekli yatırımcıdan büyük holdinglere kadar birçok yatırımcı rotayı meyve bahçeciliğine çevirdi.”dedi.
15 KAT ARTACAK
Özbakır, sözlerinin devamında, “Bankaya para yatırma negatife döndü. Artık trend meyve bahçeleri” ifadesini kullanarak, “Bankaya yatırımın artık kar getirmediğini gören, elma bahçelerine yatırım yapmaya başladı”diye konuştu.
5 yıl sonra taze elma ihracatı 15 kat artacak diyen Ziraat Mühendisi Zeki Özbakır, “Son birkaç yıldır elma bahçelerindeki arazi miktarı yaklaşık 3 kat arttı. Bu noktada iç piyasa ve Avrupa kaynaklı talebin büyük etkisi söz konusu. Türkiye, Çin ve ABD’nin ardından dünyanın 3’üncü büyük elma üreticisi. Elma suyu konsantresinde Türkiye yıllardan beri önemli bir oyuncu. Sektörde ibre taze elma ihracatına dönmeye başladı.”dedi.
Aynı manzaranın taze tüketime dönük elmada şimdiye kadar sağlanamadığını kaydeden Özbakır, bu tablonun büyük yatırımların devreye girmesi ile birlikte tamamen değişeceğini iletti. Özbakır, elma bahçelerinin ilk 5 yılın ardından tam olarak randıman verdiğine işaret ederek, “Büyük bahçelerin devreye girmesi ile olumlu gelişmeler olacak. Halen 2.6 milyon ton üretim potansiyelimiz var. Taze elma ihracatımız ise 50-60 bin tonu geçmemiştir. Şili 1 milyon 100 bin ton üretip bunun 700 bin tonunu ihraç ediyor. Büyük bahçeciliğe geçmenin önemi de burada yatıyor. Bugünden 5 yıl sonrası düşünülürse ihracat 15 kat kadar aratabilir” değerlendirmesini yaptı.
1 DÖNÜMDEN 7 BİN TL
Ziraat Mühendisi Zeki Özbakır, konuya ilişkin verdiği bilgileri sözlerinin devamında şöyle sıraladı: “Pakmaya, Karaman’da 1.2 milyon fidelik bahçe kurdu. Sektördeki fırsatı gören yatırımcılar da bahçe kurmaya devam ediyor. Bu alandaki son yatırım ise Canan Pak İmregün ile Mehmet İmregün’ün başında bulunduğu Pakmaya’dan geldi. Maya üretiminde global bir oyuncu olan şirket, Karaman’da Umde Tarım şirketi aracılığı ile 1.2 milyon fidelik büyük bir bahçe kurdu. 2’nci yılına giren yatırım taze elma ihracatı üzerine kuruldu. Pakmaya dışında Konya Bölgesi de özellikle orta ölçekli yatırımcının gözdesi durumunda. Parayı bankaya yatırıp da herhangi bir şey getirmediğini görenler tarıma, elma bahçelerine yatırım yapıyorlar. Yatırım için tercih edilen çeşit ise tam bodur. İlk 2 yıl randıman vermeyen bahçeler 5’inci yılda 6 tona yakın ürün veriyor. Elmanın bugünkü kilogram satış fiyatı ise 75 krş ile 1,25 krş arasında değişiyor. Yaklaşık 300’e yakın ağaç alan bir dönüm araziden yıllık 7 bin TL gelir elde edilmesi mümkün. Yıllık işletme gideri ise dönüm başına yaklaşık bin TL. Bu noktada 6 bin TL’lik bir kazanç söz konusu. İlk yatırım maliyetlerine bakıldığında ise, bir dönümlük alanda fidan, sulama sistemleri, tel sistemleri de dahil edildiğinde arazi maliyeti hariç dönüm başına 3 bin TL’lik bir maliyet söz konusu.”
ÇİN BÜYÜK PAZAR
Daha önce gündeme getirilen Çin’deki elma tüketim stratejisi Türkiye için yeni bir fırsatın da önünü açtı diyen Özbakır, “Çin’de son yıllara devlet tarafından yürütülen “günde bir elma” kampanyası ile iç tüketimin artırıldığını kaydederek, ortaya çıkan tabloyu şöyle özetledi: “Aslında Çin’de tüketim daha başlangıç seviyelerinde, ama nüfusun büyüklüğü nedeniyle şimdiden etkisini Dünya çapında göstermeye başladı. Bu da Çin’de elma suyu konsantresine işlenen meyve miktarının düşmesine, elma suyu konsantresi fiyatlarının artışına, talebi karşılamak için alternatif tedarikçi arayışlarının her geçen gün daha da önem kazanmasına yol açıyor. Güncel durumda, Çin’deki bu gelişmeler olmasaydı dahi, küresel pazarda elma suyu konsantresi talebini karşılayacak tedarikçi arayışı devam edecekti. Söyle ki, Rabobank’ın yaptığı projeksiyonlara baktığımızda 2011-2015 yılları arasında elma üretimindeki yıllık ortalama bileşik büyüme yüzde 1.6 iken, aynı dönemde taze elma tüketimindeki büyümenin % 1.9 olması bekleniyor. Bu da elma suyu konsantresine işlenecek elma miktarının düşüşe geçeceğini ortaya çıkarıyor. Halbuki küresel pazarda elma suyu konsantresi talebi ve dolayısıyla işlenecek elma miktarı her geçen yıl artışını koruyor. Türkiye dünyanın en büyük 3. elma üreticisi konumunda. Bunun ötesinde, ekolojik şartları ve ekilebilir alanları sayesinde plantasyonu ve üretimini arttırma gibi çok önemli bir avantajı var. Coğrafi konumumuz ve avantajlarımız düşünüldüğünde, bu gelişmelerin ülkemizin önüne çok büyük bir fırsat çıkardığını görüyoruz. Bu nedenle, hemen bugünden başlayarak elma plantasyonlarının arttırılması için Devletin yatırımları teşvik etmesi ve çalışmaların başlatılması büyük önem taşıyor.”
