Kocaeli Ormanya Doğal Yaşam Parkı’nda kurulan kuş halkalama istasyonu ile 3 bin kuşun göç rotası ve davranışları inceleniyor. Uzmanlar, kuşların biyometrik ölçümlerini yaparak göç ve üreme süreçleri hakkında bilgi elde ediyor.
Avrupa’nın en büyük doğal yaşam parkı olan Ormanya’da kurulan kuş halkalama istasyonu, göçmen kuşların rotaları, yaşam alanları ve davranışları hakkında önemli veriler sağlıyor. Uzmanlar tarafından yürütülen bu çalışmalarla, bugüne kadar yaklaşık 3 bin kuş halkalanarak kayıt altına alındı ve göç ile üreme yolculukları detaylı bir şekilde takip ediliyor.
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından hayata geçirilen Ormanya Doğal Yaşam Parkı’ndaki kuş halkalama istasyonu, kuşların göç yollarını ve davranışsal özelliklerini inceleme imkanı sunuyor. 2023 yılında başlayan çalışmalar, kuşların üreme ve göç süreçlerine dair önemli bilgiler elde edilmesini sağlıyor.
Ormanya’nın çeşitli noktalarında belirli zaman dilimlerinde kurulan halkalama istasyonları, veteriner hekimler, biyologlar ve lisanslı kuş halkalamacıları tarafından düzenli olarak kontrol ediliyor. Kuşlar, türlerine göre özel halkalarla kaydediliyor ve uluslararası sistemdeki diğer halkalama istasyonlarıyla bağlantı kurularak hangi tarihte, nerede halkalandıkları bilgisi elde ediliyor. Bu süreç, kuşların biyolojisi, ekolojisi, davranışları ve üreme verimliliği gibi konuları incelemek için büyük bir önem taşıyor.
Yaklaşık 3 Bin Kuş Halkalandı
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Bafra Meslek Yüksekokulu Öğretim Görevlisi Dr. Arif Cemal Özsemir, yürütülen çalışmalar hakkında bilgi vererek, “Bu çalışma, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi ve İstanbul Cerrahpaşa Üniversitesi’nin ortaklaşa yürüttüğü bir projedir. Şu ana kadar yaklaşık 3 bin kuş halkalandı” dedi. Ayrıca, Ormanya habitatında 72 kuş türünün bulunduğunu ve bunlardan 32’sinin bu alanı üreme alanı olarak kullandığını belirtti.
Kuşlar Üzerindeki Biyometrik Ölçümler
Dr. Özsemir, kuşların hareketleri ve habitat değişiklikleri hakkında detaylı bilgi sağlamak amacıyla yapılan halkalama çalışmasının önemine vurgu yaptı. “Sis ağları olarak adlandırılan ağlar, alanda belirli noktalara kurularak günün ilk ışıklarından hava kararana kadar her saat başı kontrol ediliyor. Bu süreçte kuşlar, ‘istasyon’ adı verilen noktada usta halkacılar tarafından özel torbalar içinde getirilerek tür teşhisi yapılıyor; ayaklarına Türkiye rumuzlu halkalar takılıp biyometrik ölçümleri alınıyor” ifadelerini kullandı.
Dr. Özsemir, “Kuşlar, varlıklarını bildiğimiz ancak ürkek ve heyecanlı canlılar. Bu sayede, halkalama çalışmasıyla onları elimize alarak hangi türe ait olduklarını tespit edebiliyoruz. Biyometrik ölçümlerini alarak, tür bazında belirli bir habitatta yaşanan değişiklikleri inceleyebiliyoruz. Kuşlar, ‘biyoindikatör’ olarak bilinen bir grup içinde yer alıyor ve çevredeki değişimlere en hızlı tepki veren türlerdir. Aynı standartları her yıl uyguladığımızda, popülasyonlardaki artış veya azalışı tespit ederek habitat kalitesini net bir şekilde ortaya koyabiliyoruz” şeklinde konuştu.
Kocaeli’deki Çalışmaların Önemi
Halkalama çalışmalarında elde edilen verilerin, kuşların göç rotalarını net bir şekilde ortaya koyduğuna dikkat çeken Dr. Özsemir, “Burası yeni bir istasyon, bu yüzden henüz geri bildirim alamadık. Ancak Kocaeli’de yapılacak diğer çalışmalarla geri bildirimlerimiz artacak. Geri bildirim, halkalanan bir kuşun başka bir ülkede veya şehirde yakalanması anlamına geliyor ve bu da binde bir ihtimal. Burada 3 bin kuş halkaladık. Bu durumda yaklaşık 3 kuş üzerinden geri bildirim alma şansımız var” diye belirtti.
Bülbülün Uzun Yolculuğu
Dr. Özsemir, Ormanya habitatını kullanan kuşların genellikle yerli türler olduğunu belirterek, fazla sayıda göçmen kuş yakalanamadığını ifade etti. Ancak, geçtiğimiz yıl haziran ayında halkaladıkları bir bülbülün bu yıl aynı gün yeniden yakalandığını söyledi. “Bu kuş, Sahra Altı Afrika’ya uzun mesafe göç eden bir tür. Afrika’ya neredeyse bin kilometrenin üzerinde bir yol kat ediyor ve ilkbaharda üremek için aynı rotada yaklaşık iki bin kilometre yol kat ederek Ormanya’ya geri dönüyor. Halkalama çalışmaları, bir kuşun nereden gelip nereye gittiğini, alanda ne kadar süre kaldığını, kaç yavru yaptığını ve ne ile beslendiğini ortaya koyuyor” dedi.
(Haber Merkezi)
