İSTANBUL (AA) – GÜLÇİN KAZAN DÖGER – Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK), eski Kayseri İkinci Ana Bakım Fabrika Müdürü Albay İbrahim İlhan Coşkun'un, 6 Eylül 2022'de yayımladığı emirle fabrika personeli ve ailelerine, başörtüsü ve sakalı yasaklamasının “ayrımcılık yasağı ihlali” olduğuna karar vererek, 40 bin lira idari para cezasına çarptırılmasına hükmetti.
TİHEK, Coşkun'un, 6 Eylül 2022'de görevli olduğu Kayseri İkinci Ana Bakım Fabrikası personeline ve ailelerine sakal ve başörtüsü yasağı getiren emir yayımlamasına ilişkin resen başlattığı incelemeyi tamamladı.
Kurumun Başkanı Prof. Dr. Muharrem Kılıç, incelemenin sonucuna ilişkin AA muhabirine yaptığı açıklamada, hem ulusal hem de uluslararası mevzuatla koruma altına alınan eşitlik ilkesi ve ayrımcılık yasağının, herkesin hukuken tanınmış hak ve hürriyetlerden yararlanmakta eşit olduğuna vurgu yaptığını söyledi.
Bu kapsamda, çalışma hakkı bağlamında din ve inanç temelinde ayrımcılık yasaklanarak söz konusu yasağın ihlali halinde idari yaptırım öngörüldüğünü belirten Kılıç, Coşkun'un, 6 Eylül 2022'de, Kayseri İkinci Ana Bakım Fabrikasındaki personele sakal ve başörtüsünü yasaklamasının “ayrımcılık yasağı ihlali” olduğunu bildirdi.
Kılıç, “Çalışanlara, lojmanda ikamet edenlere ve iş takibine gelenlere yönelik kılık-kıyafet sınırlaması getirilmesini, çalışma hakkı bağlamında din ve inanç temelinde ayrımcılık yasağı kapsamında değerlendirdik.” ifadesini kullandı.
O dönem bazı sosyal medya hesaplarında yer alan söz konusu emrin yayımlanmadığı yönündeki iddialara değinen Kılıç, şunları söyledi:
“Kurumumuz konuya ilişkin olarak Milli Savunma Bakanlığı Askeri Fabrikalar Genel Müdürlüğünden bilgi ve belge talebinde bulundu. Genel Müdürlük tarafından gönderilen cevapta iddia konusu emrin İkinci Ana Bakım Fabrika Müdürlüğü tarafından 6 Eylül 2022'de yayımlandığı, 12 Eylül'de ise yürürlükten kaldırıldığı, toplam 6 gün süreyle uygulamada kaldığı belirtildi.”
– “Öngörülemez manevi kaygı ve endişe uyandırıyordu”
Kılıç, 6 gün yürürlükte kalan emrin sehven verildiği iddialarına ilişkin şunları dile getirdi:
“Söz konusu emrin sehven yayımlandığı iddiası yeterli açıklamadan ve dayanaktan yoksundu. Emrin içerdiği kısıtlayıcı ve ayrımcı ifadelerden yola çıkarak yanlışlıkla yayımlandığı iddiasının makul ve objektif gerekçe olarak ileri sürülemeyeceği kanaatine vardık.”
Emir uygulamadayken herhangi bir kişinin mağduriyet yaşadığını somut olarak tespit edemediklerine dikkati çeken Kılıç, “Emrin bizzat kendisinin manevi sonuçlar doğuran haksız fiil olduğunu ifade etmem gerek. 6 gün süreyle uygulamada kalan emir, ilgili kişiler açısından öngörülemez manevi kaygı ve endişe uyandırıyordu ve bu konuda önceki dönemlerde yaşanan toplumsal travmaları hatırlatıyordu.” görüşünü paylaştı.
“Başörtüsü ve pardösü gibi kişinin dini inancını yansıtan kıyafetleri taşıyan ya da sakal bırakan kişilerin muhatap tarafından sunulan hizmetten yararlanmasını kısıtlayan veya yasaklayan ayrıca çalışma hakkının engellemesi sonucunu doğuran söz konusu emrin, ayrımcılık yasağını ihlal ettiği kanaatine vardık.” diyen Kılıç, görevinden uzaklaştırılan Albay İlhan Coşkun hakkında 40 bin lira idari para cezası uygulanmasına hükmedildiğini aktardı.
Kılıç, TİHEK'in söz konusu kararını Anayasa'nın herkesin kanun önünde eşit olduğunu içeren 10, din ve vicdan hürriyetini düzenleyen 24, çalışma hakkı ve ödevini güvence altına alan 49. maddeleri uyarınca aldığını vurguladı.
– Ne olmuştu?
Eski Kayseri İkinci Ana Bakım Fabrika Müdürü Albay İbrahim İlhan Coşkun, 6 Eylül 2022'de görevli olduğu fabrika personeline ve ailelerine sakal ve başörtüsü yasağı getiren emir yayımlamış, emirde şu ifadelere yer vermişti:
“Müdürlükte görev yapan tüm personelin, lojmanlarda ikamet eden subay astsubay ve aileleri ile bunları ziyarete gelen misafirlerin ve iş takibine gelen şahısların türban, çember sakal, topuklara kadar uzanan pardösü vb. ideolojik amaç simgeleyen çağ dışı kıyafetler ile fabrika müdürlüğe girmesine ve komutanlık içerisinde gezmesine müsaade edilmeyecektir.”
Tepkiler üzerine Coşkun, kararı sehven imzaladığını açıklamış ancak Milli Savunma Bakanlığı tarafından görevinden uzaklaştırılarak hakkında soruşturma başlatılmıştı.
