Tarihi zenginlikleri ve doğal güzellikleriyle adından sıkça söz ettiren Bolu, geçmişten günümüze merak edilen bir soruyu gündeme taşıyor: Bolu’nun ismi nereden geliyor? Anadolu’nun köklü medeniyetlerine ev sahipliği yapan bu şehir, tarih sahnesindeki önemli rolünü günümüzde de sürdürüyor. İşte Bolu’nun ismine dair dikkat çeken bilgiler ve tarihi serüveni…
Bolu’nun Tarih Sahnesindeki Yolculuğu
Bolu’nun tarihi, M.Ö. 1200’lere kadar uzanıyor. İlk olarak Friglerin kontrolünde bulunan bölge, M.Ö. 6. yüzyılda Pers İmparatorluğu’nun hakimiyetine geçti. Perslerin M.Ö. 336 yılında Büyük İskender’in seferleriyle mağlup edilmesiyle, Bolu Makedonların egemenliği altına girdi. İskender’in ölümünün ardından kurulan Bitinya Krallığı ise Bolu bölgesini kendi topraklarına kattı.
Arkeolojik araştırmalara göre, Sakarya ve Filyos Nehri çevresinde yaşayan halkın “Bithyn” olarak anıldığı biliniyor. Bu nedenle Kuzeybatı Anadolu, antik dönemlerde “Bithynia” ismiyle anılmıştır.
Türklerin Bolu’ya Hakimiyeti
Malazgirt Zaferi’nin ardından Türkmen akınlarına sahne olan Bolu, 1074 yılında Selçuklu komutanlarından Horasanlı Aslahaddin tarafından fethedildi. Osmanlı döneminde ise ilk akınlar Osman Gazi tarafından başlatıldı. Bolu’nun tamamen Osmanlı topraklarına katılması Orhan Gazi döneminde, 1324-1326 yılları arasında gerçekleşti.
Osmanlı döneminde sancak merkezi olan Bolu, özellikle 16. yüzyılda Şehzade Süleyman’ın görev yaptığı şehirlerden biri olarak önem kazandı. Tanzimat Dönemi’nde Kastamonu Eyaleti’ne bağlanan Bolu, 1909 yılında yeniden Mutasarrıflık statüsü kazandı. Milli Mücadele döneminde ise düşman işgaline uğramayan şehir, Gerede’de kurulan Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ile mücadeleye destek verdi.
Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte 1923 yılında vilayet statüsü kazanan Bolu, modern Türkiye’nin şehirlerinden biri olarak varlığını sürdürdü.
Bolu İsminin Kökeni
Bolu’nun adıyla ilgili iki farklı görüş öne çıkıyor:
- Roma Dönemi Kökeni: Tarihi kaynaklara göre, Bolu’nun adı Roma dönemindeki “Claudio Polis” isminden türemiştir. Yunanca “şehir” anlamına gelen “Polis” kelimesinin zamanla halk arasında değişerek “Bolu”ya dönüştüğü düşünülüyor.
- Osmanlı Dönemi Rivayeti: Bir başka rivayete göre, bölgede bilge ve âlim kişilerin çokluğu nedeniyle şehir, Osmanlı döneminde “Bol Uluğ” (çok ulu) olarak anılmıştır. Bu ismin zamanla “Bolu”ya dönüştüğü aktarılıyor.
Tarihçilerin büyük bir kısmı, Bolu isminin özellikle Roma dönemindeki “Claudio Polis” isminden türediği görüşünde birleşiyor.
(Haber: Batuhan Solğun)
