Ankara Devlet Opera ve Balesi, Cumhuriyet döneminin önemli sanatçılarından Ekrem Reşit Rey’in librettosunu yazdığı, kardeşi Cemal Reşit Rey’in ise bestesini üstlendiği Çelebi Operası’nı dünya prömiyeriyle sahneye taşıdı. Eser, 50 yıllık bir bekleyişin ardından Opera Sahnesi’nde sanatseverlerle buluştu.
Prömiyer öncesi bir konuşma yapan Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürü Tan Sağtürk, Çelebi Operası’nın sahnelenmesinin kendileri için büyük bir gurur kaynağı olduğunu belirtti. Sağtürk, eserin müzikal dili ve melodik yapısının Türk operasının gelişiminde önemli bir kilometre taşı olduğunu ifade etti.
“Çelebi” Adı ve Anlamı
Sağtürk, “Çelebi” isminin Osmanlı döneminde ilim, sanat ve edebiyatla ilgilenen kültürlü bir insan tipi olarak tanımlandığını belirtti. Eserin, bu karakterin insan ilişkilerini anlama çabasını işlerken Doğu-Batı sentezinde bir kültürel yolculuğu anlattığını vurguladı. Ayrıca, Çelebi’nin karşılaştığı olaylar ve karakterlerin, dönemin sosyal ve kültürel yapısına ışık tuttuğunu dile getirdi. Cemal Reşit Rey’in müzikal anlatımının da eserin dramatik yapısını güçlendirdiğini aktardı.
Sağtürk, Çelebi Operası’nın sahnelenmesinde emeği geçen sanat ve teknik ekipleri tek tek kutlarken, “Bu eser, Ata’mızın mirasına sahip çıkma girişimidir. Çelebi Operası, dünya çapında beğeni toplayabilecek bir prodüksiyon oldu ve değerli izleyicilerimize sunulma aşamasına geldi.” dedi. Ayrıca, Cemal Reşit Rey’in sağlığında eserin eksik bölümlerinin tamamlanmasında yardımcı olan Dr. Aydın Karlıbel’e de şükranlarını sundu.
Türk müziği motifleri ile Batı müziği tekniklerini harmanlayan Çelebi Operası, iki saatlik bir temsil süresinde izleyicileri Doğu-Batı sentezinde geçmişte yolculuğa çıkardı. Eser, Lale devri döneminde geçen olayları ve Edirneli genç müezzin Çelebi Mehmet Efendi’nin hikayesini anlatıyor. Orijinal olarak dört perde olarak yazılan eser, Ankara Devlet Opera ve Balesi tarafından iki perde olarak sahneleniyor. Rejisörlüğünü Gürçil Çeliktaş’ın üstlendiği operanın orkestrasını Rustam Rahmedov, korosunu ise Ivan Pekhov yönetiyor.
Prömiyerde “Fatma” rolünü Seda Aracı Ayazlı, “Çelebi” rolünü Aykut Çınar, “Sadrazam” rolünü Erdem Baydar canlandırdı. Prömiyere, Devlet Opera ve Balesi Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Volkan Ersoy, ADOB Müdürü Mithat Karakelle ve diğer sanatseverler katıldı.
Çelebi Operası’nın bestelenme süreci 1938-1942 yılları arasında Ekrem Reşit Rey’in bir radyo piyesinden etkilenerek librettosunu yazmasıyla başlamıştır. Eserin ilk versiyonu 1942-1945 yıllarında Cemal Reşit Rey tarafından bestelenmiştir. Operanın gelecekteki temsilleri 21-26 Nisan ve 3-12 Mayıs tarihlerinde yapılacaktır. Dönüşümlü olarak “Fatma” rolünü Seda Aracı Ayazlı, Mehlika Karadeniz Bilgin ve Beste Şahin, “Çelebi” rolünü Aykut Çınar, Ali Murat Erengül ve Barış Yanç canlandıracak. Eserin kostüm tasarımı Gazal Erten, ışık tasarımı Ali Gökdemir, dekor tasarımı Özgür Usta, koreografi ise Nilgün Bilsel Demireller tarafından hazırlanmıştır.
(Haber Merkezi)
