Kocaeli’nin Kandıra ilçesinde, büyüklerinden öğrendiği geleneksel yöntemlerle şeker kamışından pekmez yapan çiftçi Kadir Doğan, bu geleneği yaşatmak için yoğun çaba sarf ediyor.
Kocaeli Kandıra’da bağ bozumu mevsimiyle başlayan şeker kamışı hasadı devam ederken, 62 yaşındaki Kadir Doğan, pekmez üretiminde büyük bir titizlikle çalışıyor.
Orakla kesilen şeker kamışları, kabuklarının soyulmasının ardından sıkım için mengeneye veriliyor. Elde edilen öz suyu süzgeçten geçirildikten sonra, hiçbir katkı maddesi eklenmeden bakır kazanlara konuluyor. Odun ateşinde 8-10 saat kaynayan şeker kamışı suyu, pekmez haline geldikten sonra kavanozlara dolduruluyor.
Doğan, babasının da çocukken şeker kamışı ektiğini ve başka köylere giderek suyunu çıkardıklarını belirtiyor. Ancak 1970’li yıllardan itibaren bölgede şeker kamışı üretimi azalmaya yüz tutmuş. Bu geleneği yeniden canlandırmak amacıyla yaklaşık 15 yıl önce tohum arayışına girdiğini söyleyen Doğan, eski Kandıra Muhtarlar Derneği Başkanı Mustafa Güzel’in bulduğu bir avuç tohumu bahçesine ektiğini ifade ediyor.
Bahçesinde 3 kök şeker kamışı yetiştiren Doğan, “Tohumları 3 yıl boyunca çoğalttıktan sonra Kandıra sanayisindeki bir ustayla sıkma makinesi yaptık. 12-13 yıl oldu başlayalı, hala devam ediyoruz. Artık bölgede eken insanlar var. Sıktırmak için bize geliyorlar.” diyor.
Doğan, şeker kamışı tohumunu ücretsiz olarak Türkiye’nin dört bir yanına gönderdiğini belirtiyor. “Hemen hemen her gün gönderiyoruz. Ücretsiz olmasının sebebi, bulmakta çok güçlük çektiğim için Türkiye’nin her yanında olsun istedim. Türkiye genelinde 100 ilçeye tohum göndermişimdir çünkü sürekli isteniyor. Yaz kış, her dönemde talep var.” şeklinde konuşuyor.
Şeker kamışından pekmez yapmanın zahmetli bir işlem olduğunu vurgulayan Doğan, “Mart, nisan aylarında ekim yapılır. Kurak giderse sulama gerekir. Kamışların üzerindeki püsküller tamamen siyahlaşınca olgunlaşma halidir, o zaman kesilir.” diyerek süreci detaylandırıyor. Kestikten sonra kamışları istiflediklerini ve sıkım aşamasına geçtiklerini ekliyor.
Doğan, 100 kilogram şeker kamışı suyundan yaklaşık 12-13 kilogram pekmez elde ettiklerini ve ürünlerinde hiçbir katkı maddesi olmadığını aktarıyor. Talebin oldukça fazla olduğunu belirten Doğan, “Talebin tamamını karşılamamız mümkün değil. İnsanlar artık hep doğal, organik şeyler arıyor.” diyor.
İstanbul’dan toptan satış talepleri gelse de bireysel tüketicilere satmayı tercih ettiğini söyleyen Doğan, “Genellikle orta yaş üstü insanlar istiyor. Organik olduğu için de talep edenler mevcut.” ifadelerini kullanıyor. Ayrıca, pekmez fiyatlarının 1000 lira olduğunu, emeğinin karşılığının yeterince olmadığını belirtiyor.
Son olarak, Kandıra’da bir gıda ihtisas organize sanayi bölgesinde şeker fabrikası kurulması en büyük hayali olduğunu dile getiriyor. Doğan, bu şekilde ilçenin şeker kamışı üretiminde öncü olabileceğini sözlerine ekliyor.
(Haber Merkezi)
