Dinamometre, bazı cisimlerin kuvvetlerini ölçmek adına kullanılan bir araç çeşidi olarak bilinmektedir. Döner makinelerin kuvvetlerini ölçmek amacı ile tasarlanmış olan dinamometreler, cisimlerin kuvvetlerinin ölçülmesinde kullanılan ilk yöntemler arasında yer almaktadırlar. Günümüzde dinamometrenin kullanım alanları arasında en çok otomobillerin kuvvetlerinin ölçülmesi yer almaktadır.
Dinamometre Nedir?
Dinamometre, motorların kuvvetini, torkunu ve gücünü ölçmek amacı ile kullanılan bir çeşit alet olarak bilinmektedir. Bu anlamda dinamometrelere, kuvvet ölçer de denmektedir. Dinamometrenin birimi Newton’dur ve N harfi ile gösterilmektedir. Dinamometreler, otomobillerin kuvvetlerinin ölçülmesinde sıklıkla kullanılmaktadırlar.
Dinamometrenin içerisinde bir adet sarmal yay bulunmaktadır. Dinamometrenin ucuna asılan cisim ile birlikte sarmal yayın bir miktar uzadığı görülmektedir. Dinamometrenin uzamasına neden olan kuvvet ise, dinamometre üzerinden okunmaktadır. Her dinamometrenin belirli bir esneme sınırı bulunmaktadır. Bu sebeple de farklı boyutlardaki kuvvetlerin ölçümünde farklı dinamometrelerin kullanıldığı görülmektedir. Bu seçimler, kuvvetin hacmine bağlı olarak yapılmaktadır. Dinamometreye esneme sınırını aşan bir kuvvet uygulamak bozulmasına ve bir daha kullanılamayacak hale gelmesine neden olmaktadır. Bu anlamda dinamometrenin, kuvvetli ölçülecek olan cisme uygun olup olmadığına dikkat edilmesi gerekmektedir.
Dinamometre Ne İşe Yarar?
Dinamometre kullanımı ile birlikte pek çok cismin kuvveti ölçülebilmektedir. Bu anlamda farklı ölçümler için dinamometre çeşitlerinin de farklılık gösterdiği görülmektedir. Dinamometre çeşitleri arasında; yük dinamometresi, akselerasyon dinamometresi, hidrolik dinamometre, kondansatörü dinamometre, motor dinamometre ve yol dinamometresi yer almaktadır. Bu anlamda dinamometrelerin; otomobil sektöründe, motorların kuvvetinin ölçülmesinde, hassas ağırlık ölçümlerinde kullanıla bilindiği görülmektedir.
Dinamometrelerin kullanımı ile birlikte hemen hemen her şeyin sahip olduğu kuvvetin ölçülebildiği görülmektedir. Bu anlamda dinamometrelerden en çok otomobil motorlarının kuvvetinin ölçülmesi sırasında yararlanılmaktadır. Motorların çalışma kuvvetine bağlı olarak, dinamometrelerin yaylarında bir miktar değişim görülmektedir. Görülen bu değişim, motorların sahip oldukları kuvveti vermektedir.
Dinamometre Nasıl Kullanılır?
Dinamometrelerin üzerinde ölçebilecekleri en yüksek kuvvet yer almaktadır. Dinamometrelere bu kuvvetten daha büyük bir cismin yerleştirilmesi sonrasında dinamometrelerin bozulduğu gözlemlenmektedir. Bu sebeple dinamometre kullanımına başlanmadan önce, kuvvetin ölçüleceği cisme uygun bir dinamometreye sahip olunduğundan emin olunması gerekmektedir.
Dinamometrelerin yaylarının ucunda yer alan kancaya cismin takılması ile birlikte dinamometre üzerinde bir değer okunmaktadır. Okunan bu değer, cismin kuvvetini göstermektedir. Dinamometreler çeşitlerine göre farklı kullanım şekilleri içerebilmektedirler.
Bazı kişiler, kendi dinamometrelerini yaparak bu şekilde cisimlerin kuvvetlerini ölçmektedirler. Dinamometre yapımı için öncelikle sarmal yay, kanca ve hidrostatik teraziye ihtiyaç duyulduğunun bilinmesi gerekmektedir. Karton bir şerit, sarmal yaya paralel bir şekilde yerleştirildikten sonra terazi boşken karton şeritteki tel hizasına sıfır yazılması gerekmektedir. Sonrasında ise dinamometre birimi Newton olarak bilindiğinden, asılan cisimlerin kilolarının 10 ile çarpılarak karton şerit üzerine yazılması gerekmektedir. 1 kiloluk bir yükün asılması ve karton şerit üzerinde yerine 10 yazılmasının ardından, bu aralığın 10 eşit parçaya bölünmesi ile dinamometre yapımı sağlanabilmektedir.
(Haber Merkezi)
