Sel, torağın yüzeyini bütünüyle kaplayan ve ani şekilde ortaya çıkan büyük su taşkınlarına verilen bir isimdir. Sel oluşumu, genellikle nehir yataklarında görülmektedir. Sel oluşumunun önlenmesi adına bazı uygulamalar yapılabilmektedir. Sel oluşumunun yaşanma ihtimali olan bölgelere ev yapılmaması ve bölgelerin sel oluşumuna önlem olarak ağaçlandırılması, selin önlenmesi adına alınabilecek başlıca önlemlerdendir.
Sel Nedir?
Sel, özellikle dere ve nehir yataklarında görülen ani su taşkınlarına denilen bir doğa olayı olarak bilinmektedir. Dünya üzerinde en sık görülen doğal afetlerden biri olan sel, çeşitli önlemler alınarak önlenebilmektedir. Suların ani olarak kabarması ile birlikte sel oluşumu gözlemlenmektedir. Ani olarak kabaran sular, bir süre sonra sönmekte fakat bu aşamaya kadar çevreye zarar vermektedirler.
Suların taşkına uğraması ile birlikte içerisinde taş, toprak, enkaz parçaları sürüklenmektedir. Sürüklenen bu parçalar, toprağı aşındırmaktadırlar. Sel felaketi genellikle dere ve nehir yataklarında oluşsa da bazı çayların yataklarında ya da deniz seviyesine yakın yerlerde de oluşabilmektedir. Bu nedenle sel felaketine karşın alınabilecek olan önlemlerin alınması ve uygulanması gerekmektedir.
Sel Neden Olur?
Sel oluşumu, genellikle nehir yataklarında oluşan taşmalar sonucunda gerçekleşmektedir. Yağışların ani bir şekilde artması ya da yoğun bir miktarda kar yağışının gerçekleşmesi, sel oluşumu nedenlerindendir. Nehir yataklarının amaçları dışında kullanılmaları sonucunda da sel oluşumu artış göstermektedir. Günümüzde çarpık kentleşmenin giderek artması, ağaçlandırma çalışmalarının azalması, dere ve nehir yataklarında sel oluşumunu arttıran nedenler arasında gösterilmektedirler.
Sel oluşumu, dağlık alanlarda da sıklıkla karşılaşılan bir durum olarak görülmektedir. Dağlık alanlarda yağışın fazla olması ya da karların erimesi ile birlikte sel oluşumu görülmektedir. Depremler de sel oluşumu nedenler arasında bulunabilmektedirler. Okyanusta oluşan büyük çaplı depremlerin sonucunda tsunami oluşumu görülebilmektedir. Tsunaminin kara parçalarına kadar ilerlemesi ile birlikte ise sel oluşumu gözlemlenebilmektedir.
Sel Oluşumunu Önlemek Adına Alınabilecek Önlemler Nelerdir?
Sel oluşumu, bazı önlemlerin alınması ile birlikte engellenebilmektedir. Sel oluşumu sırasında kişilerinin hayatlarını korumaları adına almaları gereken önlemlerden bazıları şunlardır;
- Olası bir sel durumuna karşın afet yardım çantası hazır olarak bulundurulmalıdır. Aynı zamanda çantanın ulaşılabilir bir yerde durması gerekmektedir.
- Sel oluşumunu önlemek adına kum torbaları oluşturulmalıdır.
- Nehir, dere, çay, kanyon yataklarına ev yapılmaması gerekmektedir.
- Sel oluşumu sırasında araba kullanılmaması gerekmektedir.
- Çarpık kentleşme önlenmeli ve ağaçlandırma çalışmaları yapılmalıdır.
- Sel oluşumu sırasında evden ayrılma durumunda elektrik, doğalgaz gibi sistemlerin kapatılması gerekmektedir. Aynı zamanda dışarıda da patlama tehlikesi olan sistemlerden uzak durulmalıdır.
- Sel oluşumu olabilme ihtimaline karşın, değerli eşyaların yüksek yerlerde saklanması gerekmektedir.
Selleri önlemek amacı ile yapılabilecek uygulamaların gerçekleştirilmesi ile birlikte can ve mal kayıplarının yüksek miktarda önüne geçilebilmektedir. Bu nedenle nehir, dere gibi yataklara ev yapılmaması, ağaçlandırılma çalışmalarının yapılması ve çarpık kentleşmenin önlenmesi büyük önem taşımaktadır.
(Haber Merkezi)
