Ankara Beypazarı’nın telkari ustalarından Orhan Işık, 40 yıldır gümüş işçiliği yaparak bu sanatı yaşatıyor. Işık, gümüş işlemeciliğinin zarafet ve titizlik gerektiren bir sanat dalı olduğunu vurguladı.
40 yıllık deneyimiyle gümüş işçiliğinde önemli bir ustalık kazanan Işık, yaptığı çalışmaları önceden kafasında tasarlayarak model oluşturduğunu ve bu modelleri tamamen telkari tekniğiyle işlediğini belirtti. “Telkari işlemi, elimizdeki cımbızlarla ve kaynak yaparak, gümüş telleri birleştirerek yapılır,” diyen Işık, bu sürecin her aşamasının özen ve dikkat gerektirdiğini ifade etti.
Ahilik Geleneği ve Usta-Çırak İlişkisi
Işık, gümüş işçiliğinin Beypazarı’na Ahilik geleneği ile kazandırıldığını belirtirken, mesleğe usta-çırak ilişkisiyle başladığını söyledi. “Babam, bana bir sanat öğretilmesini istedi ve bu yüzden beni usta yanına verdi,” diyen Işık, dört yıl süren çıraklık döneminin ardından kendi dükkanını açarak mesleğini sürdürdüğünü dile getirdi.
Gümüş Tılsımların Önemi
Beypazarı’nda genç gelinlere hediye edilen gümüş işlemeli tılsımların büyük bir öneme sahip olduğunu vurgulayan Işık, bu tılsımların nazardan korunma amacı taşıdığını söyledi. “Gümüş işlemeli tılsım, yörede genç gelin kızlara takılan bir takıdır. Nazardan koruduğuna inanılır ve bu yüzden işlemelerinde büyük titizlik gösteririz. Tılsımın yüzeyi pürüzsüz olmalı,” şeklinde konuştu.
Işık, tılsımların altın işçiliğiyle de yapıldığını ancak altının pahalı olması nedeniyle yöre halkının daha çok gümüş tılsımlara yöneldiğini belirtti. “Bileziklerde ve incili tılsımlarda altın renginde modeller yapıyoruz. Ancak, bu modelleri herkes altın mı gümüş mü olduğunu anlayamayabilir. Bir usta hemen fark eder,” ifadelerini kullandı.
Geleneksel Sanatın Geleceği
Orhan Işık, Beypazarı’ndaki el sanatlarının usta-çırak ilişkisiyle sürdürülen bir meslek olduğunu ancak son yıllarda çırak bulunamadığı için bu sanatın gelecekte yok olma riskiyle karşı karşıya olduğunu belirtti. “Bu sanatı devam ettiren sayılı ustalar kaldı. Çırak bulmada zorlanıyoruz ve bu nedenle ilerleyen yıllarda bu geleneksel sanat yok olacaktır,” dedi.
Geçmişte Beypazarı’nda genç gelinlere tılsım hediye edildiğini hatırlatan Işık, tılsımın gelini nazardan ve kötü enerjilerden koruduğuna inanılan bir takı olduğunu ifade etti. Bu geleneğin hala devam ettiğini ve tılsımın bölgedeki önemli bir kültürel değer olduğunu sözlerine ekledi.
(AA)
