Türkiye’de 9, dünya genelinde ise bine yakın noktada gökyüzüne salınan meteorolojik amaçlı balonlar, hava tahminlerinin yapılmasında uzmanların en büyük yardımcısı konumunda. Bu balonlar, atmosferin yüksek katmanlarında meteorolojik parametrelerin tahmin edilmesi amacıyla kullanılıyor.
Her gün Türkiye’nin 9 noktasından gökyüzüne salınan meteoroloji balonları, sıcaklık, nem, basınç, rüzgarın hızı ve yönü gibi verileri anlık olarak tahmin merkezlerine göndererek hava tahmini oluşturulmasında kritik bir rol üstleniyor.
Salındıktan 90 dakika sonra 35 kilometreye kadar yükselen bu balonlar, belirli bir noktada basınç nedeniyle patlıyor. Balonun altına bağlanan ve verileri merkeze ileten tek kullanımlık cihaz, üzerindeki mini paraşüt sayesinde yeryüzüne yumuşak bir iniş yapıyor. Bu cihazdan otomatik olarak aktarılan veriler, bilgisayarlar üzerinden anlık olarak takip edilebiliyor.
Meteoroloji balonları, dünya genelinde “Greenwich saati” esas alınarak bırakılıyor ve Türkiye’de her gün 14.30 ile 02.30 saatleri arasında iki kez gökyüzüne salınıyor. Meteoroloji 10. Bölge Müdürlüğünde görevli meteoroloji uzmanı İbrahim Temizgül, bu balonların “yüksek seviye gözlemleri” olarak adlandırılan gözlem sistemi olduğunu belirtiyor. Temizgül, “Hava tahmini yapmak için atmosferin yüksek katmanlarındaki meteorolojik parametrelerin değerlerinin bilinmesi gerekiyor. Bu sebeple Türkiye’de 9, dünyada da bine yakın noktada yüksek seviye gözlemleri dediğimiz, balonun altına bağladığımız cihazla meteorolojik parametreleri ölçen balonları kullanıyoruz.” diyor.
Temizgül, cihazın bağlandığı balonu hidrojen veya helyum gazıyla doldurarak atmosfere bıraktıklarını ifade ediyor. Son yıllarda hava tahminlerinde yerli cihazların kullanılmasına vurgu yapan Temizgül, “Cihazlarda değişik ülkelerin üretimi var. Son yıllarda teknoloji atılımımızla bu alanda yerli cihazlar da üretilmekte. Meteoroloji Genel Müdürlüğü olarak yerli yüksek seviye gözlem cihazı kullanmaktayız.” şeklinde konuşuyor.
Meteorolojik amaçlı balonların serbest atmosfer koşullarında yükseldiğini belirten Temizgül, balonların patladıktan sonra yeryüzüne düştüğünü ve vatandaşların bu durum karşısında tedirgin olabildiğini aktarıyor. “Bazen vatandaşın bahçesine, çatısına düşüyor. Vatandaş bunları görüyor, tedirgin olabiliyor ama bunu önlemek için cihazlarımızın üzerinde amblemler, yazılar var, vatandaşın korkuya kapılmaması için.” diyen Temizgül, vatandaşların bulduğu cihazları imha ettiklerini de ekliyor.
(Haber Merkezi)
