ODTÜ ekipleri, “DeepTrace” projesi kapsamında Karadeniz ve okyanuslarda 2.500 metre derinliğe dalarak uzayda yaşamın izlerini araştıracak.
Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Deniz Bilimleri Enstitüsü, “DeepTrace” isimli projeyle uzayda yaşamın ipuçlarını aramak amacıyla Karadeniz ile Atlantik ve Pasifik okyanuslarında 2 bin 500 metre derinliklere dalışlar gerçekleştirecek. Proje, TÜBİTAK’ın desteğiyle Avrupa Araştırma Konseyi (ERC) Konsolidatör Hibesi tarafından finanse Edilmekte ve toplam bütçesi 2,4 milyon avro olarak belirlenmiştir.
ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Mustafa Yücel’in liderliğindeki ekip, 5 kişilik bir grup ile birlikte bu hafta Pasifik Okyanusu’nda 36 gün sürecek derin deniz dalışlarına başlayacak. Araştırma seferinde, ABD’deki Delaware Üniversitesi ile Rensselaer Politeknik Enstitüsü’nden de bilim insanları yer alacak.
Proje çerçevesinde, okyanus tabanından elde edilen örneklerin incelenmesi için ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü’nde özel bir laboratuvar kurulmuş ve yerli sensörler geliştirilmiştir. Yücel, “Atlantis” adlı araştırma gemisiyle gerçekleştirilecek seferde, Titanik’in enkazını bulan Alvin araştırma denizaltısından yararlanacaklarını ifade etti. Yücel, “Derin uzayda yaşanabilir ortamların izlerini aramaya dair bir çalışma yürüteceğiz. Okyanuslardaki derin deniz hidrotermal bacaları, uzayda yaşam izlerini bulabileceğimiz en olası yerler arasında.” dedi.
Hedeflenen Veriler ve Uzay Araştırmaları
Jüpiter ve Satürn’ün buzla kaplı uydularının altında sıvı okyanuslar ve hidrotermal bacalar bulunduğunu belirten Yücel, bu konuda NASA ve Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) araştırmalar yürüttüğünü aktardı. Yücel, “2030’larda bu görevler bize Jüpiter sisteminden, özellikle Europa uydusundan yeni veriler gönderecek ve oradaki okyanusun içeriğini gösterecek.” dedi.
Projenin öncelikli hedeflerinden biri, okyanuslardaki hidrotermal bacaların pH’ı, sıcaklığı ve temel parametrelerine göre nano parçacık kompozisyonlarının nasıl değiştiğini belirlemek. Yücel, “Bu veriler, uzay görevleri kapsamında toplanacak verilerle doğrudan karşılaştırılabilir nitelikte.” şeklinde bilgi verdi.
Yücel, araştırma ekibiyle bu önemli sefere katılmaktan mutluluk duyduğunu ifade ederek, Türkiye’nin de bir gün kendi araştırma gemisi ve denizaltısıyla bu tür bilimsel çalışmalara katılmasını temenni etti.
Türk Ekip İçin Büyük Bir Başarı
Proje seferlerinin koordinatörü Dr. Suna Tüzün, Alvin denizaltısıyla dalışlar gerçekleştireceklerini ve hidrotermal bacalardaki çıkışlardan su ve kimyasal örneklemeler yapacaklarını belirtti. Dalışların 6 ila 8 saat süreceğini kaydeden Tüzün, denizaltında aynı anda iki bilim insanının bulunacağını ve örneklemeler dışında sensör ölçümleri gerçekleştireceklerini aktardı.
Tüzün, bu deneyimi yaşadıkları için şanslı hissettiklerini belirterek, “Türk ekibin bu derinliklere inebiliyor olması başlı başına büyük bir başarı.” ifadesinde bulundu. Ayrıca, genç kadınlara ilham vermek açısından projenin önemine değinerek, “Bu fırsatın herkes için açık olduğunu göstermek için ilham verici bir çalışma.” dedi.
(Haber Merkezi)
