Samsun’da, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen araştırmada 2 bin 171 bina riskli yapı olarak tespit edildi.
Samsun’da yapı malikleri veya kanuni temsilcilerin başvuruları doğrultusunda, lisanslı firmalar aracılığıyla, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Kanunu kapsamında bir çalışma yürütüldü.
Araştırma sonucunda tespit edilen binaların 4 bin 742’sinin konut, 1304’ünün ise iş yeri olduğu, toplamda 6 bin 46 bağımsız bölümden oluştuğu belirlendi.
Riskli Yapı Tespit Süreci
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Çetin, riskli yapıların tespit sürecinin belirli yönetmeliklere göre planlandığını belirtti. Bu süreçte, yapıların yapısal durumu, kullanılan malzemeler, taşıyıcı sistemlerin yeterliliği, zemin koşulları, yaşı ve planlama süreçlerindeki etkiler değerlendirilmektedir. Prof. Dr. Çetin, “Bu kapsamda, riskli yapıların tespiti ve bu yöndeki çalışmalar, yapı güvenliğinin artırılması ve kentlerin afetlere karşı dirençli hale getirilmesi açısından büyük önem taşımaktadır.” dedi.
Riskli yapıların belirlenmesinin önemine değinen Prof. Dr. Çetin, bu sürecin can ve mal güvenliğini sağlamak amacıyla yürütüldüğünü vurguladı. Ayrıca, riskli binalardaki mülk sahiplerine 18 ay, kiracılara ise 2 ay kira yardımı yapılacağını ifade etti.
Riskli Yapılarda Yaşamanın Tehlikeleri
Prof. Dr. Çetin, riskli yapılarda oturmanın tehlikelerine dikkat çekerek, “Riskli yapılarda, yapının taşıyıcı sistemlerindeki yetersizlikler, kolonlardaki deformasyonlar ve zamanla yıpranan yapı malzemeleri, yapısal bütünlüğü zayıflatarak ani göçmelere yol açabilir.” şeklinde konuştu. Ayrıca, yapıların kullanım ömrü dolduğunda taşıyıcı sistemlerdeki deformasyonların göçme riskini artırdığını belirtti.
Doğal Afetlerin Etkisi
Doğal afetlerin riskli yapıların tespit sürecini hızlandırdığını aktaran Prof. Dr. Çetin, zemin etüdünün düzgün yapılmamasının ilerleyen zamanda zemin sorunlarına sebep olabileceğini belirtti. Bu durumun, yapının taşıyıcı sisteminde büyük zorlanmalara yol açabileceğini ifade etti.
Prof. Dr. Çetin, “Bu olumsuzluklar, belirli bir süre sonunda yapıyı göçme aşamasına getirir. Bu tehlikelerin önüne geçmek için riskli yapıların tespiti büyük önem taşımaktadır.” dedi. Güvenli yaşam alanlarının oluşturulmasının toplumsal bir sorumluluk olduğunu vurguladı.
Samsun’un Deprem Riski
Samsun’un Kuzey Anadolu Fay Hattı’na yakın bir konumda olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Çetin, “Kuzey Anadolu Fay Hattı Türkiye’nin en aktif ve tehlikeli fay hatlarından biri fakat Samsun’un merkezinden doğrudan geçmemektedir.” dedi. Deprem riskinin düşük olmasının yapıların tamamen güvende olduğu anlamına gelmediğini vurguladı.
Yapıların taşıyıcı sistemlerinin yetersizliği, zemin özellikleri ve iklim koşullarının risk faktörlerini artırdığını belirten Prof. Dr. Çetin, “Bu riskli yapılar ani göçmelere sebep olacağı için gerekli önlemlerin alınması gerektiği düşünülmektedir.” şeklinde konuştu.
Yapıların güvenli ve yönetmeliklere uygun şekilde yapılmasının önemine değinen Prof. Dr. Çetin, ekonomik açıdan ve can kaybının önlenmesi açısından bu yapıların güçlendirilmesi gerektiğini ifade etti.
(AA)
