Şanlıurfa’da, Dicle Elektrik’in dağıtım bölgesinde tarımsal sulama kaynaklı elektrik tüketimi, Mart ayında son üç yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Kuraklık nedeniyle yer altı kuyularından su çekilerek yapılan sulama faaliyetleri, geçen yıla göre %57, önceki yıla göre ise %40 oranında bir tüketim artışına neden oldu.
Dicle Elektrik’in verilerine göre, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin en yoğun tarımsal faaliyetlerinden birine ev sahipliği yapan Şanlıurfa’da, elektrik tüketimi bu yıl önemli bir artış gösterdi. Dağıtım bölgesindeki 143 bin çiftçiden 59 bini, elektriğe dayalı sulu tarım yapıyor ve bu çiftçilerin büyük bir kısmı Şanlıurfa’da bulunuyor. Kuraklık nedeniyle bu yıl yağışların yetersiz olması, yer altı kuyularından pompalarla su çekilmesi için yoğun şekilde elektrik kullanılmasına yol açtı. Bu durum, hem tüketim rakamlarını rekor seviyelere taşımakla kalmadı, hem de şebeke üzerindeki yükü kritik seviyelere çıkardı.
Dicle Elektrik Genel Müdürü Yaşar Arvas, yaptığı değerlendirmede, “Şanlıurfa’da son yıllarda yapılan yaklaşık 15 milyar liralık yatırım ile elektrik altyapısının büyük ölçüde modernize edildiğini” belirtti. Arvas, öngörülemeyen bu tarz tüketim artışlarının, planlamayı ve kaynak tahsisini olumsuz etkilediğini vurguladı. “Şebekeye aşırı yük binmesi nedeniyle diğer abonelerimizin kesintisiz elektrik erişimi de risk altına giriyor” dedi.
Arvas, Şanlıurfa’nın tarımsal ağırlıklı bazı trafo merkezlerinde bu yıl enerji tüketiminin geçen yıla göre birkaç katına çıktığını ifade etti. Örneğin, Akçakale Pekmezli Trafo Merkezi’nde 2024’ün ilk üç ayında 52 milyon kilovatsaat olan tüketim, 2025’in aynı döneminde 109 milyon kilovatsaate çıktı. %111’lik bu artış, Sinop, Kilis, Kırşehir, Karabük, Bayburt ve Ardahan gibi illerin yıllık toplam tüketimlerinden fazla. Aynı hatta bağlı Damlasu Fideri’nde tüketim %277 arttı. Fiderdeki kullanıcıların yaklaşık %95’i borçlu ve borç tutarı 255 milyon liranın üzerinde. Kayıp-kaçak oranı ise %90’ı aşmış durumda.
Benzer durumların Siverek ve Viranşehir’de de yaşandığını aktaran Arvas, “Siverek Karakeçi Trafo Merkezi’nde enerji tüketimi %413 oranında artarak 24,9 milyon kilovatsaatten 102,8 milyon kilovatsaate yükseldi. Bu miktar yaklaşık 152 bin hanenin yıllık enerji tüketimine eş değer. Karakeçi TM’ye bağlı Kuytuca Fideri’nde tüketim %242 artışla 5,7 milyon kilovatsaatten 19,7 milyon kilovatsaate çıktı. Bu fiderdeki kullanıcıların %97’si borçlu ve toplam borç 590 milyon lirayı aşıyor. Kaçak oranı ise %95 seviyesinde.” şeklinde bilgi verdi.
Viranşehir Kırlık Trafo Merkezi’nde enerji tüketiminin 33,9 milyon kilovatsaatten 135,1 milyon kilovatsaate yükselerek %298 arttığını aktaran Arvas, “Bu hatta bağlı Turna Fideri’nde %735’lik çarpıcı bir tüketim artışı yaşandı. 147 kullanıcının %88’i borçlu ve toplam borç tutarı 314 milyon lira. Fiderdeki kaçak oranı %91 olup, 2025 yılında yapılan denetimlerde 1107 kaçak kullanım tespit edildi.” ifadelerini kullandı.
Kuraklığın, cazibeli su kanallarının yetersizliğinin, artan sıcaklıkların ve her yıl derinleşen yer altı su seviyelerinin, çiftçileri daha fazla elektrikle sulamaya yönelttiğini belirten Arvas, bu tüketim şeklinin hem ülke ekonomisi üzerinde mali yük oluşturduğunu, hem de dağıtım şebekesinin teknik sınırlarını zorladığını vurguladı. “Kaçak kullanımlar nedeniyle tüketim ani şekilde artıyor ve bu durum normal şartlarda sorunsuz çalışan şebekeye aşırı yük bindiriyor. Sulama dönemlerinde arıza sayıları ve bakım-onarım süreleri ciddi biçimde yükseliyor. Bu da tedarik sürekliliğinde ve hizmet kalitesinde düşüşe yol açıyor.” dedi.
Arvas, tarımsal sulama abonelerinin yüksek tutarda ödenmemiş elektrik borcunun bulunduğunu belirterek, “Elektrik sistemini en çok zorlayan bu kullanıcı grubu, aynı zamanda kullandığı enerjinin bedelini de ödemiyor. Hem ödeme yapılmaması hem de kontrolsüz tüketim artışı, sadece şebekeyi değil, bölgede yaşayan diğer vatandaşlarımızın da elektrik hizmetine erişimini doğrudan etkiliyor. Üstelik tüm abonelerin sadece %4’ünü oluşturan tarımsal sulama kullanıcıları, bölgedeki kayıp-kaçak oranını %75’lere kadar çıkarabiliyor. Bu dengesizlik sürdürülebilir değil. Ödeme yapmayan bu çiftçilerimize bu yıl elektrik verilmesi mümkün olmayacaktır. Bu nedenle bu çiftçilerimizin bir an önce kurumumuza başvurarak borçlarını ödemesini ve yapılandırmasını öneriyoruz.” şeklinde sözlerini tamamladı.
(AA)
