2023 yılında gerçekleştirilen Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi, Türkiye’nin sosyal güvenlik sisteminde önemli değişikliklere yol açtı. Özellikle Bolu gibi bazı illerde emekli sayısının, çalışan sayısını geçmesi, sistem üzerinde büyük bir baskı oluşturdu. Bu durum, sürdürülebilirlik endişelerini artırırken, uzmanlar diğer illerin de benzer sorunlarla karşılaşabileceği konusunda uyarıyor.
Bolu, Zonguldak, Sinop, Balıkesir, Bartın ve Giresun gibi illerde emekli sayısındaki artış, sosyal güvenlik sisteminin yükünü önemli ölçüde artırmış durumda. 2023 yılı itibarıyla Türkiye genelinde aktif çalışan sayısındaki azalma, emekli sayısındaki artışla birleşince, sistemin sürdürülebilirliği ciddi şekilde tehlikeye girdi. Sosyal güvenlik sisteminin sağlıklı işlemesi için kritik öneme sahip olan aktif/pasif oranı, 2023’te 1,66’ya gerilerken, Zonguldak’ta bu oran 0,84’e kadar düştü. Bu düşüş, özellikle bu illerde sosyal güvenlik sistemini ciddi bir çıkmaza sürükledi.
EYT düzenlemesiyle birlikte, emeklilik yaşı 49’a kadar gerileyerek, sosyal güvenlik sistemine olan baskıyı daha da artırdı. 2022 yılında ortalama emeklilik yaşı 53 iken, bu rakam 2023’te 49’a düştü. SSK (4/1-a) kapsamında emekli olanların sayısındaki artış, uzun vadede sosyal güvenlik sistemi üzerinde önemli bir yük oluşturuyor.
Sosyal güvenlik uzmanları, özellikle Bolu, Sinop, Zonguldak, Balıkesir, Bartın ve Giresun gibi illerde emekli sayısının çalışan sayısını geçmesi nedeniyle sistemin sürdürülebilirliğinin ciddi şekilde tehdit altında olduğunu vurguluyor. Amasya, Artvin ve Çanakkale gibi diğer illerde de benzer sorunların yaşanabileceği öngörülüyor. Uzmanlar, bu sorunun çözümü için kapsamlı reformların gerektiğini belirtiyor.
Bu durum, Türkiye’nin sosyal güvenlik sisteminin geleceği için kritik bir dönüm noktasını işaret ediyor. Hükumetin ve ilgili kurumların, bu baskıyı hafifletmek ve sistemin sürdürülebilirliğini sağlamak için acil önlemler alması gerekmektedir.
(Haber: Murat Kalaycı)
