Yalan söyleme alışkanlığı genelde karşı tarafı kandırma ve aldatmak için yapılan bir davranış olarak ortaya çıkmaktadır. Çocuklarda yalan söyleme konusunda ise genelde karşı tarafı aldatmak amaç güdülmemektedir. Çocukların belli yaşlarda yalana eğilimli olduklarını savunan uzman görüşleri bulunmakta ve bu hususta çocuklara olan yaklaşım bu alışkanlığın devam etmemesi için önem arz etmektedir.
Çocuklarda Yalan Türleri Nelerdir?
Çocuklarda bulunan yalan türleri çocuğun psikolojik durumuna ve yaşına göre değişiklik gösterebilmekte olup, genelde görülen yalan türleri ise şunlardır;
- Üç ile beş yaş arası çocuklarda hayal ürünü olarak adlandırılan yalanlar çok fazla görülmektedir. Bu yalan türünde gerçeği net olarak kavrayamadığından çocukların olan bir şeyi abartarak anlattığı görülmektedir.
- İlgi isteyen çocuklarda duygu sömürüsü olarak da adlandırılan bir yalan türünü söyleme alışkanlığı bulunmaktadır.
- Sosyal yalanlar olarak adlandırılan bir başka yalan türünde ise çocukların sorumluluklarından kaçma isteği ile söyledikleri görülmektedir. Okula gitmeyip, oyun oynamak isteyen bir çocuğun hasta olduğunu söylemesi bu yalan türüne bir örnek oluşturmaktadır.
- Patolojik yalanlar ise tamamen amaçsız şekilde söylenebilen ve daha çok ergenlik çağındaki çocuklarda görülen bir yalan türüdür. Genelde reddedilen, istenmeyen bir şeyle ilgili yalan söylendiği görülmektedir.
- Kendinde olmayan bir davranışı ilgi çekmek için söyleyen çocuklarda hayranlık verici yalan türü görülmektedir.
- Çocuklar gerçeği ve yalanı ayırt edebilecek yaşa geldiklerinde hala yalana başvurmaları durumunda alışkanlık haline gelmiş olan yalan türü görülmektedir.
Çocukların Yalan Söyleme Sebepleri Nelerdir?
Çocuklarda yalan söylemenedenleri arasında pek çok madde sıralanabilmektedir. Bunlardan bazıları ise şunlardır;
- Anne ve babanın çocuğun yanında yalan söylemesi ve bu sayede yanlış örnek teşkil etmesi neden olabilmektedir.
- İlgi çekmek ve sevilmek için çocuklar yalana başvurabilmektedirler.
- Çocuklar okulda ya da evde ceza yönteminden kaçmak için yalan söyleyebilmektedirler.
- Arkadaş edinmek ya da bir grup içerisinde sıyrılmak, dikkat çekmek için yalan söylemek çocuklarda çok sık karşılaşılan bir durumdur.
- Özgüveni düşük ve çekingen çocuklarda yalan söyleme alışkanlığı görülmektedir.
- Ergenlik çağındaki çocuklar ailesinin izin vermediği şeyleri yapma isteği ile yalan söyleyebilmektedirler.
- Yaşam alanına müdahale edildiğini düşünen çocuklar özel hayatlarıyla ilgili ailelerine yalan söyleme eğiliminde olmaktadırlar.
Yalan Söyleyen Çocuklara Nasıl Davranılmalıdır?
Yalan söyleme alışkanlığı ileriki seviyelerde çocuğun tüm hayatını olumsuz etkileyebilecek bir davranış şekli olabilmektedir. Bu durumun yaşanmaması adına anne ve babaların belirli yöntemlerle çocuğa yaklaşması ve çocuğu dürüst olmaya teşvik etmesi önemli olmaktadır. Aileler yalan söylediğini düşündükleri çocuklarına yaklaşırken çocuğa dürüst davranmaktan çekinmemesi gerektiğini doğru bir dille anlatması gerekmektedir. Çoğu aile pedagoglardan bu konuda yardım almakta olup, çocuğa nasıl yaklaşılması gerektiğini bilmediğini düşünen ailelerin de bu yola başvurması gerekmektedir. Uzman kontrolünde gerçekleşen kontroller sonucunda, gerekli durumlarda psikolojik tedavilerde de bu alışkanlığın önüne geçilmektedir.
(Haber Merkezi)
