Yeni Dünyaya Seyahat 2 – 3 Çocuk Oyun Müzesinde.
Üçüncü anımı Massachussetts eyaletinin hemen sınır komşusu olan ve ABD’nin New England bölgesindeki yüzölçümü en küçük, nüfus bakımından da yedinci en küçük eyaleti olan Rhode Island’ın başkenti Providence’de yaşamıştım.
Bir Pazar günü Providence’deki Çocuk Oyun Müzesi’ne gittik. Buradaki Çocuk Oyun Müzesi bildiğimiz müzeler gibi değildi. İki katlı, oldukça geniş büyük bir bina, çok çeşitli, eğlenceli beceri oyun köşeleri ve oyuncakları ile doluydu. Bu oyun – oyuncak mekânında bir özellik bazı oyuncakların müze kavramına uygun eski yıllara ait olmasıydı. Oyuncaklar dışında akvaryum, çeşitli bitkiler, mini su havuzları gibi doğal ortamları yansıtan bölümler ve müzik aletleri de ilgi çekiyordu. Bilhassa beceri oyuncaklarını iki yaşındaki çocuklar bile aileleri eşliğinde oynamaya çalışıyorlardı. Biraz büyükçe olanlar ise istedikleri gibi özgürce oyuncaklarla oynamaktaydılar.
Oyuncakların dışında eğitsel beceri köşeleri, bulmacalar ve her yaşa hitap eden çocuk kitaplarının olduğu küçük bölümler vardı. Bazı çocuklar da dergi ve benzeri kitaplara bakıyorlardı.
Nihayet kitaplar beni çağırdılar yine. Dinlenmek için oturduğum bir kitaplık bölümündeki raflarda önce birkaç dergiyi karıştırdım, bir iki bulmacayı çözmeye çalışırken kapağının görsel özelliği ile dikkat çeken ansiklopedi gibi büyükçe bir kitabı elime aldım. Built To Last isimli kitabın kapağındaki yapıların altında büyük harflerle CASTLE, CATHEDRAL, MOSQUE yazıyordu.
Sayfalarını açmaya başladım. Bu kitapta üç ayrı yapının nasıl yapıldıkları görsel öğeler ve çizimlerle anlatılmaktaydı. Bir yapının yer seçiminden tutun tüm inşaat malzemeleri, alet edevatı ve tüm çalışanların uygulamalarını gösteren resimlerle canlandırılmış çizimler bulunuyor, yapının sıfırdan tamamlanmış haline geçirdiği evreler gösteriliyordu. Yani mimarlık, mühendislik, tesisatçılık, tezyinatçılık, peyzaj, iç mimarlık ve diğer tüm işlemler, kullanma amaçları kısa açıklamalarla görsel bir şekilde çocuklara öğretiliyordu. Kitabı elimden bırakamamıştım.
Ortaçağın sembollerinden olan bir Castlenin (şato şeklindeki yüksekçe kale) ve Hristiyan dünyasının görkemli yapısı Cathedralin nasıl yapıldığını gördükten sonra sıra Mosqueye geldiğinde beni bir sürpriz bekliyordu. Bu mosque İstanbul’daki Sokullu Mehmet Paşa Camii idi.
Bu bölümde de istisnasız aynı şekilde caminin yapım işlemi baştan sona fotoğraflar ve çizimlerle şekillendirilmişti. Amerika’da büyümeye başlayan bir çocuk bizim inancımızın sembolü olan caminin yapımını da daha küçücükken oyun kavramıyla öğrenmekteydi. Bunu görünce “Oku” uyarısının anlamını bir kez daha düşündüm.
Evet, kitaplar beni kendine çekiyor, onlarla buluşuyordum, ya da ben her şeyden çok kitapları gözlemliyordum. Kitap olan yerlere özellikle dikkat etmemin bir sebebi olmalıydı. Galiba “Oku” uyarısı beni bu konuda hassas yapıyordu. Burada yazdığım anılarım da benim bu duyguma tercüman oluyordur sanırım. Bu kitabı da internette bir eski kitap satıcısından aldık.
Şimdi diyorum ki benzer eğlencelerle bezeli öğretici, eğitici, beceri geliştirici, merak ve güven uyandırıcı yerlerin varlığı yeni neslin gelişiminde çok önemli. Bu yapılar ülkemizde de mutlaka uygulanmalı. Öğretim ve eğitimimiz mutlaka uygulamalı olmalı. Gençlerimiz geleceğimizi her alanda çağ ötesine taşıyan üreticiler olmalıdırlar. Bu da “Ağaç yaşken eğilir”le anlam bulur muhakkak.
Asırlar önce Matematik, cebir, geometri, tıp, kimya, astronomi, mimarlık, mühendislik gibi dünyayı şekillendiren benzeri bilimlerde söz sahibi olan Müslümanlar “Oku” uyarısıyla edindikleri o medeniyeti yeniden yaşayabilirler umarım.
Bu bölümün sonu.
